Chcesz wiedzieć, kiedy umrzesz?
Czasami zdarza nam się mówić albo przynajmniej myśleć o tym, że dobrze byłoby wiedzieć dokładniej, ile życia nam jeszcze zostało. Ale czy rzeczywiście chcielibyśmy to wiedzieć, nawet tylko orientacyjnie? Czy kupilibyśmy test DNA mogący powiedzieć nam, że biologicznie mamy już prawie 60 lat, a do tego duże ryzyko cukrzycy w najbliższej przyszłości? Pytanie nie jest tylko teoretyczne – taki test już istnieje.
1. Wpływ długości telomerów na czas życia
Nasz organizm składa się z bardzo wielu komórek, z których każda zawiera bardzo skomplikowaną informację genetyczną DNA. Tworzące ją chromosomy są stale kopiowane, a zapis przekazywany nowym, powstającym dopiero komórkom. Ten proces nie przebiega jednak bez strat – z każdym podziałem chromosom nieco się skraca.
Dlaczego więc nie występują znaczne problemy z kopiowaniem informacji zawartej w DNA? Chromosomy wyposażone zostały we fragmenty, które nie przenoszą żadnych istotnych danych – ich rolą jest właśnie skracanie się przy podziałach komórek, chroniąc w ten sposób ważne dla organizmu informacje zapisane w DNA. Z każdym kolejnym podziałem telomery stają się coraz krótsze, co wpływa niestety na funkcjonowanie nowo powstających komórek. W końcu zaś, po dojściu do krytycznej ich długości – komórka przestaje się dzielić.
Niestety, tych tak istotnych dla naszego organizmu fragmentów nie da się odtworzyć ani wydłużyć ponownie. Tempo skracania się telomerów determinuje więc długość naszego życia – im szybciej się skracają, tym mniej nam go zostało.
2. Telomery a ryzyko chorób
Każdy chciałby żyć jak najdłużej. Wiemy jednak wszyscy, że im organizm jest starszy, tym więcej pojawia się problemów zdrowotnych. Niektóre choroby określane są nawet jako typowe dla podeszłego wieku – można do nich zaliczyć na przykład demencję starczą czy różne zaburzenia związane z pracą układu krwionośnego. Naukowcy są zdania, że występowanie większości chorób przewlekłych i metabolicznych, np. nadciśnienia tętniczego albo cukrzycy, również ma ścisły związek ze starzeniem się organizmu, a więc i z długością telomerów. Potwierdzono już, że to właśnie one zwiększają ryzyko wystąpienia rozedmy płuc u palaczy tytoniu – dym papierosowy bowiem jest jednym z czynników, które szybko skracają telomery.
3. Test na długość życia
Wszystkie te zależności między długością telomerów a ryzykiem groźnych chorób oraz stopniem starzenia się organizmu pozwoliły na stworzenie testu określającego w przybliżeniu, ile jeszcze pozostało nam życia. Oczywiście, nie powie nam on dokładnie, za ile lat zachorujemy na chorobę Alzheimera czy też kiedy konkretnie umrzemy – dość dokładnie jednak wskazuje nasz biologiczny wiek i ryzyko różnych powikłań zdrowotnych.
Test ten jest dostępny dla każdego, a jego koszt to około 450 euro – czyli mniej więcej 1800 złotych. Nie jest to mało, ale cena jest w zasięgu możliwości finansowych większości z nas. Istotne staje się więc pytanie: czy rzeczywiście chcemy wiedzieć, ile czasu nam zostało? I czy jesteśmy na dodatek skłonni za tę wiedzę zapłacić?