Plamy opadowe - czym są, wygląd, lokalizacja, o czym informują

Plamy opadowe (plamy pośmiertne) to jedne z wielu objawów zgonu. Zdarza się, że powstają za życia i informują o bardzo ciężkim stanie pacjenta. Najczęściej można je zaobserwować w wyniku ustającego krążenia, zwykle znajdują się za uszami. Po zatrzymaniu krążenia krew opada w związku z siłą grawitacji. Wtedy na spodzie ciała tworzą się sinoczerwone plamy.

Plamy pośmiertne mogą mieć różne rozmiary - od kilku do nawet kilkunastu centymetrów. Najczęściej są sine, ale ich kolor jest trudny do opisania i różni się w zależności od człowieka.

Ocena plam opadowych jest kluczowa, gdy przyczyny i czas zgonu jest niejasny. W niektórych przypadkach zabarwienie skóry pojawia się jeszcze przed śmiercią, ale najczęściej można je zauważyć dopiero po około 30 minutach od ustania krążenia, a ich pełny rozmiar uwidacznia się w ciągu 2-4 godzin.

Możliwa jest również tzw. wędrówka plam pośmiertnych – jeżeli ciało zostanie odwrócone, to krew zacznie przemieszczać się do najniżej położonych części. Zjawisko ustaje dopiero po około 12 godzinach od śmierci.

Lokalizacja plam pośmiertnych jest zależna od pozycji ciała. Zabarwienie w przypadku zwłok leżących na plecach będzie najbardziej wyraźne po bokach ciała. Plamy mogą być widoczne na nogach, konkretnie na ich bocznych częściach.

Z kolei u osób, które się powiesiły - plamy mogą pojawiać się w końcowych częściach rąk oraz na stopach. Skóra nie zmieni bowiem swojego koloru w miejscach, gdzie ma bezpośredni kontakt z podłożem i jest przez nie uciskana.

Plamy opadowe często są ważną wskazówką dla osób pracujących w kryminalistyce lub medycynie sądowej. Na ich podstawie można ustalić, kiedy nastąpiła śmierć i jaka była jej przyczyna. Kluczowa jest analiza wielkości, lokalizacji oraz barwy zmian na skórze.

Plamy opadowe na twarzy o ciemnym, brunatnym kolorze mogą oznaczać zatrucie azotanami, natomiast jaskrawoczerwone zabarwienie może wskazywać na zatrucie tlenkiem węgla. Żywoczerwona barwa pojawia się również, gdy zwłoki są trzymane w bardzo niskiej temperaturze.

• oziębienie ciała,
• wysychanie (najbardziej zauważalne jest ono w obrębie spojówek, ust oraz języka),
• stężenie pośmiertne (zesztywnienie mięśni po około 2-4 godzinach od zgonu),
• bladość,
• autoliza (proces rozkładu zwłok za sprawą obecnych enzymów),
• gnicie (proces rozkładu tkanek związany z obecnością drobnoustrojów).