Syndrom chronicznego zmęczenia
Zespół przewlekłego zmęczenia (ang. Chronic Fatigue Syndrome, CFS) obecnie jest uznawany za chorobę cywilizacyjną. Cierpią na nią przede wszystkim młode, aktywne kobiety, pracujące zawodowo i opiekujące się dziećmi oraz domem. Zmęczenie polega na tym, że uczucie wyczerpania towarzyszy przez kilka tygodni, mimo długiego wypoczynku. Chroniczne zmęczenie ogranicza aktywność człowieka o ponad 50%. Objawy przewlekłego zmęczenia występują zarówno u osób zdrowych, jak i cierpiących na choroby somatyczne oraz niektóre zaburzenia psychiczne.
1. Przyczyny i objawy syndromu chronicznego zmęczenia
W fachowej literaturze zwraca się uwagę na szereg czynników, które mogą wywołać chroniczne zmęczenie. Są to m.in.:
- przebyte zakażenia wirusowe – czynnik zakaźny, który powoduje zaburzenia immunologiczne;
- zaburzenia metabolizmu kwasu mlekowego w mięśniach i obecność RNA enterowirusa w mięśniach;
- niedobory składników odżywczych.
W jaki sposób objawia się syndrom chronicznego zmęczenia? Do charakterystycznych symptomów zalicza się:
- stany podgorączkowe,
- przewlekłe zapalenie zatok,
- stany alergiczne (pokrzywka, alergiczny nieżyt nosa),
- bóle w klatce piersiowej,
- nocne poty,
- kołatanie serca,
- zmiany masy ciała,
- bóle stawów bez zapalenia i obrzęku,
- tkliwość węzłów chłonnych, przede wszystkim szyjnych i pachowych,
- bóle mięśni,
- częste bóle głowy,
- zaburzenia miesiączkowania,
- zaburzenia termoregulacji,
- objawy zespołu jelita drażliwego,
- nadwrażliwość na alkohol, niektóre leki oraz na zanieczyszczenia środowiska,
- częste infekcje.
W osoczu krwi i w moczu chorego odnotowuje się niskie stężenie kortyzolu. Zażywanie preparatów z kortyzolem może przynieść poprawę.
2. Leczenie zespołu przewlekłego zmęczenia
Objawy syndromu chronicznego zmęczenia należy potwierdzić wykonaniem badań laboratoryjnych: morfologii krwi, OB, analizy moczu, stężenia Ca i P we krwi, glukozy, kreatyny, mocznika oraz badaniem poziomu hormonów tarczycy. Zespół przewlekłego zmęczenia może być mylony z innymi schorzeniami, np. niedoczynnością tarczycy, chorobami nowotworowymi, infekcjami, zaburzeniami immunologicznymi, zakażeniem wirusem HIV, chorobami reumatycznymi, a także z chorobami psychicznymi. Warto wykluczyć zatem zaburzenia nastroju w postaci depresji, która może objawiać się podobnie jak CFS, czyli poprzez permanentne uczucie znużenia, apatii, ospałości, abulii i braku inicjatywy.
Czasami zespół chronicznego zmęczenia wynika z przepracowania i braku czasu na regenerację sił organizmu, co może dotyczyć szczególnie młodych i ambitnych matek, którym trudno pogodzić życie zawodowe z życiem rodzinnym. W celu profilaktyki CFS niektóre przedsiębiorstwa wprowadzają politykę work-life balance. W leczeniu syndromu chronicznego zmęczenia ważne jest określenie przyczyny problemu, np. uzupełnienie niedoboru składników odżywczych. Dużą rolę odgrywa także zapewnienie organizmowi odpowiedniej ilości snu. Chorzy powinni regularnie uprawiać jakiś sport. Ulgę mogą przynieść witaminy z grupy B oraz zioła (żeń-szeń, miłorząb japoński). Poziom energii podnoszą imbir, magnez i żelazo.