Test psychologiczny - czym jest i czy warto go robić?

Testy psychologiczne to narzędzia badawcze pozwalające określać cechy psychiki badanych. Zazwyczaj można je spotkać w papierowej wersji, lecz coraz częściej w internecie pojawiają się arkusze online.

Testy psychologiczne cieszą się dużą popularnością, gdyż umożliwiają uzyskanie informacji, których wcześniej o sobie nie znaliśmy. Do rozwiązania tego typu arkuszy zachęcają również liczne pytania zamknięte, które wydają się proste w rozwiązaniu. Za analizę testów psychologicznych odpowiada osoba do tego upoważniona, czyli psychiatra lub psycholog.

Jednym z najpopularniejszych podziałów testów psychologicznych jest trzygrupowa klasyfikacja na:

• Testy zdolności – badają poziom intelektualny i umiejętności człowieka na tle norm statystycznych. Najpopularniejszymi testami tego typu są testy inteligencji;
• Testy projekcyjne – przeprowadzane najczęściej w gabinetach psychologicznych. Ten rodzaj testów psychologicznych dostarcza dużo informacji o osobowości badanego, lecz jest trudny w interpretacji;
• Kwestionariusze osobowości – są to zestawy pytań, w których celem badanego jest wybranie najbliższej mu odpowiedzi. Każdej odpowiedzi przypisane są wartości punktowe, które na końcu są zliczane. Uzyskany wynik przypisuje się do jednej z podanych grup.

Wśród testów psychologicznych można wyróżnić także podział na kognitywne i niekognitywne:

• Testy psychologiczne kognitywne – określane mianem maksymalnych zdolności. Oceniają one ogólne zdolności, poziom inteligencji oraz to, co pacjent osiągnął i może osiągnąć;
• Testy psychologiczne niekognitywne – oceniają pewne aspekty psychiki badanego takie jak np. osobowość, wartości lub postawy.

Przykłady testów psychologicznych:

• Test MTQ48 – bada psychiczną odporność;
• MMPI-2 – test osobowości i cech psychiki;
• Pario Executive – odpowiada za diagnozę preferencji, motywacji i zachowań;
• Test matryc Ravena – diagnozuje wartość ogólnego czynnika inteligencji.

Rozwiązując test psychologiczny, należy wykonać go bez pośpiechu, w odpowiednich warunkach, będąc wypoczętym. Na wynik testu mogą mieć wpływ zmęczenie, pora dnia, samopoczucie, a nawet obecność kofeiny w organizmie. Istotne jest udzielanie tylko i wyłącznie szczerych odpowiedzi.

Testy psychologiczne nie są idealnym narzędziem służącym do poznania ludzkiej psychiki. Z tego powodu wywołują liczne kontrowersje. Częstej krytyce poddawane są między innymi testy projekcyjne polegające na pokazywaniu pacjentowi np. plam atramentowych o różnych kształtach. Ocena tego typu testów uważana jest za subiektywną. Jeszcze większym problemem są różnego rodzaju testy psychologiczne online. Często są one bardzo skrócone lub przygotowane przez osoby niewykwalifikowane. Analizę różnego rodzaju testów psychologicznych powinna przeprowadzać doświadczona osoba z odpowiednim wykształceniem.