Urlop wychowawczy - komu przysługuje, świadczenia
Urlop wychowawczy to okres, w którym rodzic lub opiekun prawny czasowo rezygnuje z obowiązków pracowniczych, by zająć się dzieckiem, które nie przekroczyło czwartego roku życia. Najczęściej ten rodzaj urlopu jest przedłużeniem urlopu macierzyńskiego (lub ojcowskiego), choć może być także wykorzystany w późniejszym terminie. Warto pamiętać, że pracodawca nie ma prawa odmówić pracownikowi urlopu wychowawczego. Przywileje rodziców dotyczące urlopu pozwalają im na wychowanie dziecka i spędzenie z nim większej ilości czasu w momencie, kiedy dziecko bardzo dynamicznie się rozwija.
1. urlop wychowawczy - komu przysługuje?
Z urlopu wychowawczego może skorzystać pracownik, który:
- ma co najmniej sześciomiesięczny staż pracy (do tego okresu wlicza się poprzednie zatrudnienie i okres bezrobocia),
- złożył pisemny wniosek, w którym widnieje data rozpoczęcia i zakończenia urlopu; pracodawca musi otrzymać wniosek na co najmniej dwa tygodnie przed rozpoczęciem urlopu (osobiście lub drogą pocztową).
To, ile trwa urlop wychowawczy, zależy od decyzji rodziców. Urlop może trwać maksymalnie trzy lata, przy czym maluch nie może przekroczyć czwartego roku życia. Urlop może także trwać dodatkowe trzy lata, jeśli dziecko urodziło się niepełnosprawne, i zostać wykorzystany, dopóki podopieczny nie osiągnie pełnoletności. Z urlopu wychowawczego nie trzeba korzystać w sposób ciągły, zatem jeśli nastąpił powrót do pracy, lecz dziecko nie przekroczyło progu wieku, opiekun może ponownie zdecydować się na pójście na urlop wychowawczy.
Na urlopie mogą przebywać i matka, i ojciec jedynie przez okres trzech miesięcy. Po tym okresie tylko jeden rodzic jest uprawniony do korzystania z tego przywileju. Jeśli pracownik podpisał umowę o pracę na czas określony, prawo to kończy się wraz z wygaśnięciem umowy. Osoba, która przebywa na urlopie wychowawczym i chce go przerwać i wrócić do pracy, może to zrobić, ale pod warunkiem, że pracodawca wyrazi na to zgodę.
2. Urlop wychowawczy - świadczenia
Do świadczeń z tytułu urlopu wychowawczego należą:
- ubezpieczenie społeczne, pokrywane z budżetu państwa,
- dodatek z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym, jeśli miesięczny dochód na członka rodziny nie przekracza ustalonej kwoty,
- brak możliwości wypowiedzenia umowy przez pracodawcę przez okres trwania urlopu (wyjątkiem jest sytuacja, gdy dochodzi do likwidacji firmy lub ogłoszenia upadłości, lub gdy rozwiązanie umowy o pracę niespowodowane winą pracownika jest uzasadnione),
- wliczanie okresu urlopu wychowawczego do stażu pracy (jako okres nieskładkowy), urlop liczy się także do emerytury,
- pracownik ma prawo do powrotu do pracy na poprzednie stanowisko lub równorzędne o podobnym wynagrodzeniu.
Pracownik wychowujący dziecko tymczasowo zrezygnował z pełnienia obowiązków, zatem pracodawca nie jest zobowiązany do wynagradzania pracownika. Pensja zostanie przyznana dopiero po powrocie do pracy. Co ważne, w czasie urlopu wychowawczego można pracować na niepełny etat (również u innego pracodawcy), jeśli w tym samym czasie możliwe jest sprawowanie bezpośredniej opieki nad dzieckiem. Urlop wychowawczy to przywilej, który daje rodzicom możliwość całodobowego opiekowania się pociechą i stałym obserwowaniem, jak dorasta. Niestety, wiąże się on jednocześnie z ograniczeniem budżetu domowego.