Wybudzenie się podczas operacji? To możliwe!
Odzyskanie świadomości podczas operacji przy zastosowaniu całkowitego znieczulenia, zdarza się niezwykle rzadko. Badania pokazują, że na sali operacyjnej przebudza się jeden na 15 tysięcy pacjentów. Dlaczego jednak do tego dochodzi? Co wówczas odczuwa chory? Z jakimi konsekwencjami musi się potem mierzyć?
1. Przyczyny odzyskania świadomości podczas operacji
Na czym polega narkoza? Otóż pacjentowi aplikowana jest mieszanka trzech środków: nasennych, przeciwbólowych i zwiotczających mięśnie. Ich silne działanie niweluje wszelkie naturalne odruchy, z samodzielnym oddychaniem włącznie. Niezwykle ważna jest właściwie dobrana dawka. Zależy ona od wieku pacjenta, masy jego ciała, ilości tkanki tłuszczowej czy wieku, dlatego przed operacją konieczny jest szczegółowy wywiad.
Istnieje jednak grupa pacjentów, wymagających zastosowania mniejszej ilości podawanego znieczulenia. Należą do nich kobiety w ciąży poddawane zabiegowi cesarskiego cięcia, dzieci, osoby z problemami układu krążenia, a także poszkodowani w wypadkach, których obrażenia są bardzo rozległe. To właśnie oni najczęściej przebudzają się podczas operacji. Zwiększająca ryzyko pomyłki konieczność podania nietypowych dawek leków osobom z nadwagą, także sytuuje ich w grupie podwyższonego ryzyka.
2. Strach, bezsilność, trauma
Przeprowadzone badanie pokazuje, że pacjentom, którzy doznali śródoperacyjnego przebudzenia towarzyszył najczęściej nieznośny ból i paniczny lęk wynikający przede wszystkim z niezrozumienia swojego położenia oraz niemożności komunikacji i poruszania się. Sparaliżowane mięśnie uniemożliwiają poinformowanie lekarza o tym, że dzieje się coś złego. Chory może słyszeć prowadzone nad stołem operacyjnym rozmowy lekarzy i personelu, co dodatkowo wzmaga jego przerażenie.
Oto jak na forum platformy portalwiedzy.onet.pl opisuje swoje wrażenia jedna z polskich pacjentek, która przeżyła ten dramat: „To było w czasie cesarki [...]. Przebudziłam się czując, że stado koni skacze mi po brzuchu. Z bólu przestałam oddychać, nie wiem, czy faktycznie przestałam. Chciałam ręką dać znać, że nie wytrzymam z bólu, że umrę. Usłyszałam płacz dziecka. Chciałam dla niej żyć. Musiałam. Miałam nadzieję, że wiedzą, że nie oddycham z bólu i nie dadzą mi umrzeć”.
Inna forumowiczka relacjonuje: „To okropne czuć ból i nie mieć możliwości poinformowania nikogo. Modliłam się, by doczekać końca. Czułam, jak ogarnia mnie panika, zaczynałam się dusić, rura w gardle urosła do wielkości rury wydechowej w aucie. Kiedy zaczęli mnie wybudzać i zdałam sobie sprawę, że mogę już poruszyć głową, zaczęłam nią ruszać w prawo i w lewo, by domyślili się, że coś jest nie tak”.
Te traumatyczne doświadczenia często pozostawiają trwały ślad w psychice pacjenta. Męczą go nocne koszmary, bezsenność, problemy z oddychaniem, nagłe ataki paniki. Sprawa bywa tak poważna, że niejednokrotnie konieczna jest pomoc specjalisty.
Nie ma żadnych statystyk, które mówiłyby, jak wiele przypadków przebudzenia śródoperacyjnego miało miejsce w Polsce. Kopalnią wiedzy na ten temat są właśnie fora internetowe, na których pacjenci przedstawiają swoje historie. Nie wiadomo jednak, na ile opisywane sytuacje są wiarygodne – anestezjolodzy wykluczają możliwość tak drastycznych doświadczeń.