Autohipnoza - charakterystyka, mity, techniki, skuteczność, hipnotyzowanie siebie samego

Autohipnoza często kojarzy się nam z magią, ezoteryką, czymś niedostępnym, tajemniczym i niebezpiecznym. Nie zdajemy sobie sprawy, że transy autohipnotyczne mogą występować samoistnie i że autosugestie pomagają w walce z niektórymi problemami. Autohipnoza jest wykonywana i osiągana samodzielnie w stanie umysłu alfa. Występuje tylko wtedy, gdy hipnotyzowany wprowadza się w trans bez sugestii innej osoby. Na czym polega autohipnoza? Jak można zahipnotyzować siebie samego? W jakim celu ludzie stosują transy autohipnotyczne?

1. Autohipnoza - charakterystyka

Autohipnoza polega na samodzielnym sterowaniu wyobraźnią. Mówimy o niej wówczas, gdy hipnotyzer sam wprowadza się w stan hipnotyczny, by sprowokować zmiany w swoim umyśle, a także i ciele. Hipnoza natomiast to odmienny stan świadomości wywołany przez innego człowieka. Słowo hipnoza pochodzi z języka greckiego (gr. hypnos) i oznacza sen. Hipnoza to stan umysłu między snem a jawą, polegający na częściowym wyłączeniu świadomości, przez co człowiek staje się bardziej podatny na sugestie innej osoby (hipnotyzera). Za twórcę klasycznej hipnozy uważa się neurologa Franza Antona Mesmera, który twierdził, że istnieje dobroczynny fluid magnetyczny, mogący przenosić się z jednej osoby na drugą. Już za czasów Mesmera jego zabiegi były interpretowane jako szarlataństwo.

Kolejny rodzaj hipnozy to hipnoza pośrednia, kiedy osoba hipnotyzowana wprowadza się w trans za pomocą głosu hipnotyzera nagranego na taśmę. Autohipnoza może występować samoistnie, np. w czasie biegów długodystansowych, ale kontrola nad nią jest trudna i wymaga wielu ćwiczeń. Jednak niektórych zjawisk w autohipnozie nie udaje się osiągnąć. Są to m.in. halucynacje, most kataleptyczny znany z hipnozy estradowej czy sugestie do zmiany rozwoju osobistego. Autohipnoza to stan zbliżony do medytacji. Jeżeli jesteś podatny na hipnozę i autohipnozę, to powinieneś unikać wykonywania monotonnych zawodów, by nie wpaść w trans i nie spowodować w ten sposób zagrożenia.

2. Autohipnoza - mity

Hipnoza nie cieszy się zbyt dobrą reputacją. Wynika to z wielu mitów, które narosły wokół tego pojęcia oraz z faktu, że jest ona łączona ze sferą duchową, mistyczną, której człowiek nie jest w stanie do końca pojąć i zrozumieć. Myślenie, że hipnoza to wyłącznie sztuka estradowa, pokutuje do dzisiaj. Hipnoza może być alternatywą dla tradycyjnych, często nieskutecznych technik walki ze stresem i poszerzyć repertuar umiejętności pełnej relaksacji.

• Hipnotyzer to osoba o nadzwyczajnej mocy i zdolnościach - możesz być hipnotyzerem dla samego siebie, jeśli uwierzysz, że jesteś w stanie osiągnąć wyznaczony cel.
• Hipnoza to dobra metoda wykrywania kłamstw - nawet w głębokim transie można kontrolować sytuację, a więc również oszukiwać.
• Istnieje ryzyko, że nie wyjdzie się z transu - nonsens, wystarczy otworzyć oczy lub pomyśleć, że chce się wyjść z autohipnozy.
• Autohipnoza jest niebezpieczna - źle podane sugestie mogą być niebezpieczne, ale generalnie autohipnoza jest bezpieczna. W ciągu dnia każdy z nas znajduje się przez krótki czas w autohipnozie, nie będąc nawet tego świadomym.

3. Autohipnoza - jak hipnotyzować samego siebie

Samo-hipnozę stosuje się, by dostarczyć podświadomości pozytywnych afirmacji i sugestii, które w innym wypadku zostałyby odrzucone przez umysł w wyniku krytycznej analizy i oceny. Z tego względu ten rodzaj „autoprogramowania” może być efektywną metodą redukcji stresu i relaksacji. Sam kontrolujesz, co jest proponowane umysłowi i poddajesz się sugestiom. By wejść w trans hipnotyczny, konieczne jest spełnienie kilku warunków. Skuteczna hipnoza i autohipnoza zależą od dobrego przygotowania. Oto kilka kroków, o których trzeba pamiętać na początku:

• znajdź spokojne miejsce, w którym nikt nie będzie ci przeszkadzał przez dłuższy czas,
• przyjmij wygodną pozycję – możesz usiąść lub położyć się,
• wyeliminuj wszelkie dystraktory (czynniki zakłócające), które mogą cię rozpraszać,
• odpręż się, zrelaksuj,
• zamknij oczy i spróbuj wyobrazić sobie fale relaksacyjne, które spływają w dół ciała i zmywają z ciebie stres,
• zsynchronizuj fale relaksacyjne z oddechem,
• poczuj, jak twoje mięśnie się rozluźniają podczas przepływu fal relaksacyjnych przez ciało,
• użyj sugestii, by pogłębić stan, np. powiedz do siebie: „Czuję się spokojny i z każdym oddechem jestem bardziej rozluźniony”,
• gdy będziesz całkowicie zrelaksowany, skup się na autosugestiach, czyli słowach-hasłach, które możesz sobie wmawiać (hasła powinny być silne, krótkie i pozytywne).

Nauka hipnozy może również opierać się na koncentracji wzroku w jednym punkcie lub wizualizacji jeżdżenia windą z góry na dół, co powoduje senność i umożliwia zrelaksowanie się. Metoda autohipnozy zależy od indywidualnego wyboru.

4. Autohipnoza - techniki

Wśród najczęściej spotykanych metod autohipnozy wymienia się medytację. Medytacja to praktyka samodoskonalenia, polegająca na zagłębianiu się w sobie. Można też połączyć monotonne bodźce z koncentracją na pojedynczym przedmiocie w celu wywołania fiksacji wzroku. Autohipnozę lub hipnozę pośrednią z mp3 poleca się do programowania snów. Proste techniki wizualizacji, czyli wyobrażanie sobie czegoś przez 5-10 minut przy zamkniętych oczach, stosuje się w celu wejścia w trans.

Wśród technik autohipnotycznych wyróżnia się też metodę opartą na uczuciach kinestetycznych czy rozluźnianie progresywne Jackobsona. Jackobson założył, że trans można wywołać nie tylko poprzez mentalne wyciszenie, ale także przez poznanie stanu napięcia mięśniowego i umiejętność kontrolowania ciała.

5. Autohipnoza i hipnoza - skuteczność

Generalnie, autohipnoza jest mniej skuteczna niż hipnoza na żywo. Z czego to wynika? Przede wszystkim z tego, że hipnotyzer to często autorytet dla osoby hipnotyzowanej i dlatego podświadomość chętniej poddaje się jego sugestiom. Autosugestia jest tylko pewnego rodzaju dialogiem wewnętrznym, rozmową z samym sobą. Wypowiadanie słów na głos jest lepszą techniką perswazji niż tylko bazowanie na samej wyobraźni. Poza tym, przekaz werbalny hipnotyzera może być dodatkowo wzmocniony poprzez jego mowę ciała. Wpływa to na lepszą jakość i możliwość wizualizacji sugestii.

6. Autohipnoza i hipnoza w walce z negatywnymi nawykami

Trzeba pamiętać, że hipnoza i autohipnoza nie rozwiążą wszystkich problemów. Niemniej jednak stosuje się je jako narzędzia wpływu na wygląd, zdrowie czy samopoczucie. Dzięki autohipnozie można m.in. kontrolować ból, lęki, emocje; leczyć astmę, depresję, zaburzenia zachowania; walczyć z nałogami (paleniem papierosów, piciem alkoholu). W przypadku walki z nałogiem palenia poleca się podczas transu użycie skojarzenia papierosów z najbardziej znienawidzonym przez siebie zapachem. Należy jednak unikać eksperymentów polegających na sugerowaniu amnezji, czyli niepamiętaniu o tym, że kiedykolwiek było się palaczem.

Autohipnoza stosowana jest także jako metoda odchudzania. Program autohipnozy pozwala na pozbycie się zbędnego tłuszczu i naukę nowych nawyków żywieniowych. Sugestie oddziałują na podświadomość i powodują zmiany procesów biochemicznych w organizmie, pobudzają procesy spalania i wydalania oraz kontroli wagi. Na pewno od razu nie uda się przezwyciężyć nieprawidłowych nawyków. Przede wszystkim najważniejsza jest motywacja wewnętrzna oraz potrzebne umiejętności i ćwiczenia, a ponadto systematyczność stosowania autohipnozy.

Ciekawość budzi też zagadnienie nauki w autohipnozie, która może być o wiele skuteczniejsza niż stosowanie zwykłych mnemotechnik. Dzieje się tak, ponieważ w autohipnozie człowiek w całości koncentruje się na wykonywanej czynności. Sposoby wykorzystania hipnozy do zwiększenia efektywności nauki, to:

• podanie sugestii pohipnotycznej zachęcającej do nauki,
• nauka podczas transu materiału, który wcześniej się przerobiło.

Psychologia kliniczna, terapia uzależnień, kryminalistyka, hipnoterapia oraz poprawa efektywności nauki to niektóre obszary, w których korzysta się z hipnozy. Warto docenić znaczenie wyobraźni, bo pomaga ona nie tylko wprowadzić się w stan odprężenia, ale także programować umysł budującymi pewność siebie sugestiami, co wzmacnia poczucie własnej wartości i poprawia samopoczucie.