Podła szefowa, czyli kilka słów o mobbingu w pracy

Mobbing w polskich realiach to nadal temat tabu. Pracownicy boją się o nim głośno mówić i dochodzić swoich praw w sądzie, ponieważ to generuje koszty, a nie daje gwarancji wygranej. Kiedy mówimy o mobbingu? Jak dochodzić swoich praw?

1. Historia pewnej pracownicy

- Kiedyś mi powiedziała, że jeśli jest dzień wypłaty, to mam jej tylko zgłosić, że wychodzę. Teraz są pretensje, że jak ja mogłam wyjść tak o, jakbym była jakąś królową.

- Wyjaśniała mi zakres moich praw i obowiązków na moim stanowisku (jestem asystentką nauczyciela), m.in. powiedziała, że mam być do dyspozycji wszystkich nauczycieli. To byłam. Po pewnym czasie znowu byłam wezwana na dywanik. Szefowa zarzuciła mi, że nie wykonuję należycie swoich obowiązków, cytuję: " Obserwuję panią od dłuższego czasu i nie życzę sobie, aby pani się tak kręciła po korytarzu. Nigdy nie powiedziałam, że jest pani do dyspozycji innych nauczycieli poza tymi, pod których pani podlega.

Czyli wyparła się swoich słów. No ale dobrze, wzruszyłam ramionami i siedziałam ze swoimi nauczycielami w klasie. Aż po paru tygodniach znowu dywanik i tym razem ostra reprymenda, że ja nic nie robię, tylko siedzę sobie zadowolona w klasie, nic z siebie nie daje dla placówki itd. Za kupno służbowego sprzętu dla pań woźnych miałam zapłacić ze swojej pensji. Nie zapłaciłam, bo to prawie 300 zł, to mi powiedziała, że przynoszę szkodę placówce - historia Małgosi jest tylko jedną z wielu. Dlaczego godzimy się na takie zachowanie wobec nas? Co możemy zrobić w sytuacjach kiedy nasz szef nas prześladuje? Czy zwolnienie się z pracy jest jedynym wyjściem?

2. Czym jest mobbing?

Artykuł 94 Kodeksu Pracy podaje, że mobbing oznacza wszelkie działania i zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko niemu, polegające na systematycznym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu, które wywołują zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, poniżają lub ośmieszają, izolują lub wykluczają go z zespołu współpracowników. Niewiele osób wie, że mobbingowany może być również pracodawca przez pracowników.

Do zachowań, które mogą świadczyć, o nękaniu w pracy należą: ośmieszanie i wyśmiewanie, przerywanie lub uniemożliwianie wypowiedzi, ciągłe krytykowanie, krzyczenie i wyzwiska, groźby, pogróżki, nękanie sms, mailami czy listami, unikanie rozmów, izolacja od innych pracowników, plotkowanie, utrudnianie wykonywania obowiązków przez blokowanie dostępu do informacji, zabieranie wcześniej powierzonych prac i zadań, zlecanie pracownikowi prac poniżej jego kompetencji, zlecanie pracownikowi prac niemożliwych do wykonania ( przewyższających jego kompetencje), zlecenie zbyt dużej ilości obowiązków i zadań.

Takie działania nie mogą być jednorazowe, muszą być uporczywe i długotrwałe.

3. Dowody na mobbing

Należy jednak pamiętać, że to do pracownika należy udowodnienie pracodawcy lub współpracownikom mobbingu. Dlatego też musi on zebrać odpowiednie dowody. Jeżeli w wyniku nękania w pracy doszło do rozstroju nerwowego, dowodem może być dokumentacja medyczna pokazują historię leczenia i związek problemów zdrowotnych z nękaniem. Warto przedstawić badania i opinię lekarską sprzed okresu mobbingu, pozwoli ona na pokazanie, jak mobbing wpłyną na zdrowie fizyczne i psychiczne. Oprócz dokumentacji medycznej przydatnymi mogą okazać się nagrania rozmów, maile od przełożonego, korespondencja listowna czy zeznania świadków.

Mobbing w pracy potrafi skutecznie odebrać człowiekowi chęć do jakichkolwiek działań. Niszczy nie tylko psychikę, ale także zdrowie. Czasami jedyną drogą dochodzenia swoich praw i odszkodowania jest wejście na drogę prawną. Niestety trzeba być przygotowanym na to, że proces o mobbing może ciągnąć się przez bardzo długi czas i może być dość kosztowny.