5 sprawdzonych sposobów na zwiększenie samokontroli
Panowanie nad sobą zdecydowanie ułatwia życie – o tym nie trzeba nikogo przekonywać. Kontrola nad własnym zachowaniem i podejmowanymi decyzjami nie zawsze jest jednak prosta – często wola ponosi spektakularną klęskę w starciu z pokusami oraz emocjami. Co możemy zrobić, by zwiększyć samokontrolę?
1. Werbalizowanie myśli
Wewnętrzne rozmowy z samym sobą mogą wydawać się dziwne, jednak w rzeczywistości mają ogromne znaczenie, co poświadczają przeprowadzone badania. Zwłaszcza, jeżeli potrafimy kierować do siebie jasne i stanowcze komunikaty. Okazuje się, że osobom, które są w stanie powiedzieć sobie „przestań”, o wiele częściej udaje się oprzeć pokusom. Negatywnie działa natomiast formułowanie zakazów w stylu „nie mogę” – np. „nie mogę zjeść batonika”, „nie mogę zrezygnować z ćwiczeń”. Wiąże się to z poczuciem wyrządzania sobie krzywdy, pozbawiania się czegoś, co ma dla nas znaczenie, a nie z panowaniem nad słabością.
2. "Dlaczego?" zamiast "Jak?"
Pragnąc dokonać ważnej, korzystnej dla nas zmiany życiowej, należy opracować odpowiedni plan działania. Udowodniono, że o wiele bardziej stymulująco działa na nas koncentracja na motywach danego postępowania niż na sposobie osiągnięcia założonego celu.
Dążąc do zmiany nawyków na zdrowsze, warto zastanowić się zatem nad korzyściami, jakie osiagniemy – np. większa ilość energii, lepsza jakość życia – a nie nad tym, jakie metody obierzemy, np. unikanie fast foodów. Myślenie w taki sposób chroni nas przed utratą zapału do działania w razie niepowodzenia na którymś z etapów realizowanego planu.
3. Świadomość istnienia wyboru
Wyniki badań opublikowanych pod tytułem From Firm Muscles to Firm Willpower:Understanding the Role of Embodied Cognition in Self-Regulation (tłum. Od umocnienia mięśni do Umocnienia siły woli: Zrozumieć rolę dogłębnego poznania w samoregulacji) przeprowadzonych przez przez Iris Hung i Aparnę Labroo, francuskich naukowców z Uniwersytetu Prowansalskiego, ukazały, że w przypadku osób, u których zostało podkopane przekonanie o wolności wyboru, wywiązanie się z zadania wymagającego wykazania się umiejętnością samokontroli przebiega znacznie gorzej.
Uczeni wykonali test, w którym udział wzięły dwie grupy uczestników. Pierwszej z nich przekazywano informacje naruszające ich poczucie autonomii, natomiast drugiej – informacje o charakterze neutralnym. Następnie poproszono ich o wykonanie zadań wymagających powściągliwości i panowania nad sobą.
Okazało się, że osoby, których niezależność została wystawiona na próbę, uzyskiwały znacznie gorsze wyniki, nie potrafiąc pohamować się przed wyborem pozornie bardziej atrakcyjnej, ale negatywnej w skutkach opcji. Świadomość istnienia wyboru ułatwiła panowanie nad własnymi działaniami.
4. Praca nad ciałem
Zdaniem specjalistów siła mentalna pozostaje w związku z siłą fizyczną, zgodnie z koncepcją, według której nie tylko umysł wpływa na ciało, ale i odwrotnie – ciało oddziałuje na umysł. Wiele pojęć mentalnych zakorzenionych jest w naszym doświadczeniu fizycznym, dlatego też często posługujemy się sformułowaniami dotyczącymi ruchu, jak np. „zrzucić z siebie ciężar” czy „zdjąć problem z barków”. Naukowcy odkryli, że na naszą emocjonalność może mieć wpływ np. zaciskanie pięści czy naprężenie mięśni łydek i bicepsów, które okazuje się pomocne w zwalczaniu pokus, radzeniu sobie z bólem, a nawet przyjmowaniu nieprzyjemnych w smaku leków.
5. Doświadczenie momentu
W opinii uczonych medytacja może działać jak przycisk regulujący naszą samokontrolę. Kiedy jesteśmy mocno zestresowani i natychmiast musimy wziąć się w garść, warto wypróbować tę metodę wyciszenia. Technika określana jako mindfulness polega na skoncentrowaniu się na tym, co dzieje się w danej chwili, na wszystkich naszych myślach, doznaniach oraz emocjach. Takie działanie ma pomóc nam zwiększyć koncentrację i zredukować stres, dzięki czemu mamy możliwość dokładnego przeanalizowania sytuacji oraz podjęcia najlepszej decyzji.