Anafrodyzjak – co to jest, rodzaje i skutki uboczne
Anafrodyzjak to środek obniżający pobudliwość i sprawność seksualną. Substancje, które mają negatywny wpływ na potencję i libido mogą zawierać zarówno leki, jak i zioła. Zdarza się także, że w przypadku niektórych preparatów leczniczych osłabienie popędu płciowego nie jest celem działania, a skutkiem ubocznym. Co warto wiedzieć?
1. Co to jest anafrodyzjak?
Anafrodyzjak to substancja zmniejszająca pobudliwość seksualną, która nie tylko obniża popęd płciowy, ale i powoduje uwolnienie się od presji potrzeby seksualnej. O tej grupie substancji nie mówi się tak wiele jak o afrodyzjakach, które rozbudzają zmysły i stymulują pożądanie.
Substancje osłabiające libido stosuje się w różnych sytuacjach. Zwykle podaje się je w celu tłumienia popędu w dewiacjach seksualnych i podaje osobom popełniającym przestępstwa seksualne. Sięgają po nie również ludzie, którzy chcą wytonować swój popęd płciowy i pragną uwolnić się od presji potrzeby seksualnej.
2. Rodzaje anafrodyzjaków
Anafrodyzjaki obejmują kilka kategorii substancji i leków:
- leki blokujące wydzielanie hormonów płciowych: analogi gonadoliberyny (np. goserelina), inhibitory 5-α-reduktazy steroidowej typu II (np. finasteryd),
- środki, których jednym z głównych działań jest zmniejszenie popędu płciowego: leki antyandrogenne (np. medroksyprogesteron, cyproteron),
- antagonisty dopaminy: neuroleptyki, np. haloperydol, pochodne fenotiazyny (np. flufenazyna, chloropromazyna), flupentyksol oraz neuroleptyki atypowe (np. rysperydon).
Jednym z leków wykorzystywanych w roli anafordyzjaka jest Androcur, który zmniejsza stężenie testosteronu (androgenu) we krwi. To lek hormonalny, którego działanie polega na hamowaniu wpływu męskich hormonów płciowych. W konsekwencji prowadzi do tłumienia popędu płciowego. Substancją czynną jest cyproteronu octan. To syntetyczna pochodna progesteronu o działaniu gestagennym, antygonadotropowym i antyandrogennym.
Istnieją również środki, w przypadku których tłumienie popędu płciowego nie jest główny celem działania, a skutkiem ubocznym. To na przykład:
- opioidy,
- niektóre diuretyki,
- leki antyhistaminowe i sedatywne,
- leki przeciwdepresyjne, leki o działaniu zwiększającym aktywność serotoninergiczną: selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny, agonisty receptorów serotoniny,
- substancje stosowane w leczeniu uzależnień,
- leki hormonalne oraz hormonalna terapia antykoncepcyjna,
- leki stosowane w chorobach układu krążenia, głównie choroby wieńcowej i nadciśnienia tętniczego (np. nieselektywne β-blokery, diuretyki i blokery kanału wapniowego),
- leki hipolipemizujące (np. fibraty i statyny), stosowane w celu obniżenia stężenia cholesterolu, terapii choroby niedokrwiennej serca.
3. Naturalne anafrodyzjaki bez recepty
Istnieją również naturalne anafrodyzjaki. Zalicza się do nich takie [zioła](https://portal.abczdrowie.pl/ziola-na-rozne-dolegliwosci] i rośliny, takie jak:
- szyszki chmielu oraz lupulina,
- grążel żółty,
- lilia tygrysia,
- niepokalanek mnisi.
Szyszki chmielu (Strobilus Lupuli) zna każdy. Lupulina (lupulinum) to gruczoły olejkowe (Glandulae Lupuli) kwiatostanów chmielu. Ma postać żółtego lub brązowego proszku o silnym, walerianowo-masłowym zapachu. Posiada działanie uspokajające, nasenne, rozkurczowe i przeciwlękowe. Wywiera wpływ estrogenny, obniżając popęd płciowy i wrażliwość mięśni.
Grążel żółty (Nuphar lutea) należy do rodziny grzybieniowatych Nymphaeceae. Jest rośliną wodną, która rośnie w rzekach, stawach i jeziorach. Wyciągi z grążela działają rozkurczowo, uspokajająco, przeciwbiegunkowo i przeciwbólowo. Przetwory z grążela ułatwiają zasypianie i łagodzą bóle różnego pochodzenia, ale i hamują popęd płciowy oraz nadmierne podniecenie nerwowe. To klasyk anaphrodisiacum, czyli środek zmniejszający popęd płciowy.
Lilia tygrysia (Lilium tigrinum), surowcem której jest cebula. Łagodzi nadmierne napięcie nerwowe, łagodzi objawy nerwicowe, zmniejsza nadmierne krwawienia miesiączkowe, łagodzi objawy PMS. Zmniejsza także popęd płciowy.
Niepokalanek mnisi (Vitex agnus castus) rośnie dziko w basenie Morza Śródziemnego, Azji Środkowej (Kazachstan, Uzbekistan) oraz na Krymie. U mężczyzn wyciąg z rośliny może być stosowany w leczeniu przedwczesnego wytrysku (ejaculatio praecox). Obserwowano także korzystne działanie w stanach nadmiernego napięcia seksualnego i w andropauzie. Surowcem leczniczym są dojrzałe owoce.
4. Skutki uboczne działania anafrodyzjaków
Jak można przypuszczać nie istnieją anafrodyzjaki, które tłumiłyby libido bez wywoływania skutków ubocznych. Wśród działań niepożądanych wymienia się:
- ginekomastię,
- hiperprolaktynemię,
- mlekotok u mężczyzn (przy podawaniu przewlekłym),
- przytłumienie wyższych funkcji poznawczych (przypadku neuroleptyków).