Kinezjologia - charakterystyka, rodzaje, sposób działania, ćwiczenia

Słowo kinezjologia pochodzi z języka greckiego kinein (poruszać się) i logos (uczyć się). Wyróżnia się jej dwa rodzaje - stosowaną oraz edukacyjną. Twórcą metody jest dr Paul Dennison, a ćwiczenia są głównie wykorzystywane do terapiii dzieci z zaburzeniami rozwoju. W jaki sposób działa kinezjologia i czym się charakteryzuje?

1. Co to jest kinezjologia?

Kinezjologia to nauka o ruchu ciała, która jest wykorzystywana w terapii zaburzeń ruchu i uwagi, problemów w nauce czytania oraz pisania.

Metoda została opracowana przez dr Paula E. Dennisona i jest określana gimnastyką mózgu. Kinezjologia ułatwia poznanie własnych możliwości i wpływu ruchu na pracę mózgu.

2. Charakterystyka kinezjologii

Kinezjologia korzysta z dorobku fizyki, chemii, biologii, psychologii i socjologii. Jej główne cele to:

Zobacz film: "Najlepsze produkty, które wspomagają rozwój mózgu dziecka"

• zrozumienie reakcji organizmu na krótkotrwały, ale intensywny wysiłek fizyczny,
• poznanie mechaniki ruchu i jej cech,
• zrozumienie metod dostosowywania się organizmu do długotrwałego wysiłku,
• badanie czynników, które kontrolują ruch,
• badanie czynników, które oddziałują na zdobywanie zdolności motorycznych,
• poznanie wpływu aktywności fizycznej na zachowanie.

Kinezjologia według założeń ma pozytywnie oddziaływać na równowagę psychiczną, poczucie własnej wartości oraz komunikację ze sobą i innymi.

Jednocześnie poprawiać wewnętrzną i zewnętrzną organizację, uczyć podejmowania trafnych decyzji oraz sposobu na redukcję stresu i rozluźnienie się.

3. Jak działa kinezjologia?

W trakcie rozwoju podczas wykonywania rutynowych czynności, na przykład mycia zębów, mózg tworzy schemat działania, czyli asocjację. Rutynowa czynność zawsze odbywa się w ten sam sposób.

Kinezjologia zwraca uwagę na zmuszanie mózgu do pracy i tworzenia nowych metod działania. Zmiana nie musi być duża – wystarczy umyć zęby drugą ręką.

Ćwiczenie mózgu dobrze rozpocząć od rzeczy prostych, gdyż dla naszego umysłu i tak będą ogromnym wyzwaniem. Nowe połączenia i asocjacje, aktywizacja drugiej półkuli mózgowej i zmiana rutynowych czynności wpłyną pozytywnie na szybkość zapamiętywania, kojarzenia oraz spostrzegawczość.

4. Kinezjologia stosowana

Kinezjologia stosowana ocenia strukturalne i psychiczne aspekty zdrowotne organizmu. W tym celu wykorzystuje manualne testy funkcjonalne i mięśniowe, które badają zależności między mięśniami, a mózgiem.

Metoda rozpoznaje zaburzenia narządów ruchu, organów wewnętrznych oraz sfery psychicznej i emocjonalnej człowieka. Jednocześnie sprawdza reakcje organizmu na czynniki zewnętrzne i wewnętrzne.

Metoda tego typu bazuje na wiedzy o rozwoju układu nerwowego, funkcjonowaniu mózgu oraz technikach, które optymalizują pracę systemu nerwowego.

5. Kinezjologia edukacyjna

Kinezjologia edukacyjna bada motorykę człowieka i jej wpływ na zdobywanie wiedzy za pomocą gimnastyki mózgu. Ćwiczenia stymulują określone ośrodki mózgu oraz ułatwiają stworzenie nowych połączeń nerwowych.

Dzięki temu wzrasta kreatywność, a myśli sprawniej przepływają w systemie nerwowym. Kinezjologia edukacyjna wykorzystywana jest szczególnie w pracy z dziećmi, które mają trudności w nauce, są nadpobudliwe psychoruchowo lub nie zapamiętują informacji.

Ten rodzaj gimnastyki umysłu znajduje zastosowanie we współpracy z dziećmi z dysleksją, dysortografią, dysgrafią, dyskalkulią, z zaburzeniami równowagi czy zaburzeniami motorycznymi.

Kinezjologia edukacyjna odwołuje się do trzech funkcji mózgu - myślenia lateralnego, skupienia i ześrodkowania, czyli kreatywności, dostrzegania nowych możliwości oraz rozwiązania problemu innymi metodami.

6. Kinezjologia - przykładowe ćwiczenia

Ćwiczenia mogą być elementem rehabilitacji, albo wstępem do zajęć lekcyjnych. Nie zajmują one wiele czasu, a przed ich rozpoczęciem należy wypić szklankę wody.

1. Umyj zęby drugą ręką niż zwykle - pewnie zajmie to jakieś dwa razy więcej czasu i nie będzie takie łatwe.
2. Sprawdź swoją lateralizację nożną i określ, którą nogą wkraczasz na przejście przy zielonym świetle. Jeśli jesteś prawonożny, podczas drogi do pracy staraj się za każdym razem, kiedy się zatrzymasz, zaczynać marsz od lewej nogi.
3. Wykąp się z zamkniętymi oczami - zmusisz do większej aktywności zmysły, które normalnie nie uczestniczą w procesie kąpieli.
4. Zjedz posiłek z rodziną, nie odzywając się do siebie, a informacje staraj się przekazać gestami.
5. Idź do pracy inną drogą lub inną stroną chodnika.
6. Zmień ustawienie rzeczy na biurku.
7. Dotknij lewym łokciem prawego kolana i odwrotnie.

7. Krytyka kinezjologii

Kinezjologia ma zarówno rzesze zwolenników, jak i sceptyków. Entuzjaści tej metody podkreślają, że gimnastyka mózgu i ruch umożliwiają poszerzenie własnego potencjału umysłowego oraz redukcję deficytów poznawczych u dzieci z różnymi zaburzeniami.

Podkreślają, że kinezjologia dobrze wpływa na równowagę psychiczną, samoocenę, umożliwia zrozumienie swoich uczuć, przeżyć, motywacji, lęków i daje szansę na zdrowy relaks.

Przeciwnicy kinezjologii przedstawiają zastrzeżenia, takie jak:

• brak zgodności z wiedzą o budowie mózgu,
• brak zgodności z wiedzą o funkcjonowaniu mózgu,
• błędne wnioski o skutkach lateralizacji mózgu,
• podział półkul na recepcyjną i ekspresyjną, a temat jest bardziej złożony,
• podział ludzi na lewopółkulowców i prawopółkulowców (różnice pomiędzy ludźmi są bardziej złożone),
• podział oczu lub uszu na syntetyczno-obrazowe lub analityczno-językowe,
• brak dostatecznej wiedzy o budowie narządów zmysłów,
• niewłaściwe stwierdzenie, że półkule mózgu powinny ze sobą współpracować,
• brak dowodów, że ćwiczenia zmieniają funkcje mózgu,
• brak diagnozy neuropsychologicznej,
• pseudonaukowy język,
• niepewna interpretacja znaczenia odruchów,
• brak dostosowania terapii do wieku dziecka,
• cząstkowe odniesienie do filozofii wschodu,
• wysokie koszta,
• manipulacja rodzicami,
• wprowadzanie w błąd pedagogów,
• brak polecania metody przez środowisko naukowe.