Seks po sześćdziesiątce

Młodzi ludzie, rozpoczynający życie małżeńskie, często zastanawiają się, jak będzie wyglądał ich związek po wielu latach, czy będą uprawiać seks po sześćdziesiątce. Nie wiedzą, czy nadal będą przeżywać fascynację seksualną, zazdrość, miłość, czy może jednak będzie to życie monotonne, pozbawione pociągu seksualnego, wypełnione przeżywaniem różnych dolegliwości. Punktem odniesienia takiej refleksji, są związki własnych rodziców, rodziny, znajomych, zdarza się jednak, że młodzi ludzie nie wiedzą, co przeżywają ich najbliżsi.

1. Aktywność seksualna osób starszych

Aktywność seksualna na jesieni życia obarczona jest wieloma mitami i fałszywymi poglądami. Stereotyp aseksualizmu, przekonanie, że seks po 60. w tym okresie jest bardziej już wspomnieniem, niż rzeczywistością, odciska piętno na postawach wobec życia seksualnego ludzi starszych.

Aktywność seksualna kojarzy się przeważnie z wiekiem młodym, natomiast przejawy jej u osób starszych budzą u wielu ludzi po 60 roku życia lęk i poczucie winy oraz wstydu, a u osób z otoczenia nieprzychylność, niechęć lub drwiny pogarszające całokształt stosunków ludzi starszych z otoczeniem. Nieprzychylne postawy przyjmuje też wiele osób wobec małżeństw zawieranych przez osoby starsze.

Badania wykazały, że poglądy, iż miłość, seks i małżeństwo są wyłącznym przywilejem wieku młodego, nie są uzasadnione. Wykazały ponadto, że nie ma takiego wieku u człowieka, w którym następowałby gwałtowny zanik życia seksualnego.

Pewien stopień aktywności seksualnej utrzymuje się bowiem u znacznego odsetka ludzi w wieku starszym. Aktywność ta nie znika nagle i „wybiórczo”, lecz powoli i łącznie z zanikiem innych zdolności fizycznych w odpowiedniej dekadzie życia.

2. Impotencja a aktywność seksualna po 60

Kolejnym mitem jest impotencja, zaczynająca się u mężczyzn w okresie przekwitania oraz spadek potrzeb seksualnych u kobiety w kilka lat po przekwitaniu. Wiele osób zgłaszających się z objawami impotencji wiąże je z wiekiem. Oczywiście, że w miarę upływu wieku, przemian organizmu w okresie przekwitania, przebycia przewlekłych chorób, przyjmowania przez dłuższy czas różnych leków, libido i sprawność seksualna zmniejszają się, ale sam wiek nie jest główną przyczyną impotencji.

3. Obniżenie sprawności seksualnej u mężczyzny

W miarę procesu starzenia się, obniża się reaktywność seksualna mężczyzny. Tempo obniżania się reaktywności seksualnej jest uzależnione od natężenia aktywności seksualnej w wieku dojrzałym, od współistniejących chorób ostrych lub przewlekłych oraz od stopnia ogólnej inwolucji fizjologicznej całego organizmu. Największy wpływ na zachowanie reaktywności seksualnej ma konsekwentna aktywność seksualna w wieku dojrzałym, przy czym rodzaj tej aktywności nie ma większego znaczenia.

Na obniżenie się sprawności seksualnej mężczyzn w starszym wieku, wpływają następujące czynniki:

• monotonia stosunków płciowych oraz wynikające z niej znudzenie się partnerem. W miarę upływu czasu maleje atrakcyjność seksualna partnerki na skutek przyzwyczajenia się, tym bardziej, że zachodzą w niej niekorzystne zmiany związane z procesem starzenia się,
• zaabsorbowanie pracą zawodową – prowadzi ono do nadmiernej koncentracji uwagi na pracy zawodowej, co obniża wysiłki zmierzające do kultywacji życia małżeńskiego. Znaczne obniżenie zainteresowań seksualnych notuje się zwłaszcza w przypadkach istnienia konfliktów lub trudności w pracy zawodowej,
• przemęczenie fizyczne i psychiczne – prowadzi ono do obniżenia napięć seksualnych; największe znaczenie posiada tu przemęczenie psychiczne,
• nadmierne spożywanie pokarmów lub napojów, w tym szczególnie alkoholu,
• dolegliwości psychiczne lub fizyczne osoby lub partnerki – każda choroba ostra lub przewlekła, fizyczna lub psychiczna, doprowadza do obniżenia sprawności seksualnej oraz napięć seksualnych. Choroba ogranicza sposobność do odbywania stosunków płciowych, a brak rozładowania seksualnego wiedzie do obniżenia napięć seksualnych,
• lęk przed stosunkiem skojarzony z jednym z poprzednich czynników lub będący jego wynikiem. U wielu mężczyzn lęk ten powoduje unikanie stosunków płciowych, co przyspiesza inwolucję seksualną. Jeśli – na skutek unikania stosunków – mężczyzna przez dłuższy czas nie jest stymulowany seksualnie, jego reaktywność seksualna może się obniżać do zera, dlatego też istnieje przekonanie, że codzienny seks przedłuża aktywność seksualną meżczyzny.

4. Obniżenie sprawności seksualnej kobiety

Podobnie jak w przypadku mężczyzn, również u kobiet zaobserwować można obniżanie się reaktywności seksualnej, co jest naturalną konsekwencją zmian zachodzących w organizmie w wyniku starzenia się. Na obniżenie się reaktywności seksualnej kobiety w starszym wieku wpływają następujące czynniki:

• brak równowagi hormonalnej spowodowany ustaniem czynności wewnątrzwydzielniczej jajników,
• regularność utrzymywania stosunków płciowych. Zachowanie owej regularności ma ogromne znaczenie dla zachowania sprawności seksualnej przez kobietę,
• czynniki psychiczne i fizyczne. Dolegliwości psychofizyczne występujące u kobiet w okresie menopauzy mogą znacząco obniżać sprawność seksualną kobiety. Stosowanie hormonów doprowadza wówczas do wzrostu potrzeb i reaktywności seksualnej mających charakter wtórny, tj. będących wynikiem ulgi w cierpieniach menopauzalnych. Ważnym czynnikiem prowadzącym do znacznego obniżenia się lub zaniku reaktywności seksualnej kobiety w okresie menopauzy jest konfliktowa sytuacja i nieszczęśliwe pożycie małżeńskie,
• brak partnera seksualnego związany z wyraźną przewagą liczbową kobiet w wieku starszym, zmuszający te kobiety do życia w samotności.

5. Zalety seksu po sześćdziesiątce

Niezależnie od naturalnych konsekwencji, wynikających z procesu starzenia się, dla sprawności całego organizmu, w tym także aktywności seksualnej, traci na aktualności postawa, wyrażająca przekonanie o zaniku owej aktywności. Do najważniejszych mechanizmów, zmieniających postawy wobec życia seksualnego na jesieni życia, należą:

• wydłużenie czasu trwania życia i czasu trwania małżeństwa; również dłuższy jest okres aktywności zawodowej, a to wszystko sprzyja kontynuowaniu aktywności seksualnej po sześćdziesiątce. Z badań wynika, że zachowanie aktywności seksualnej jest możliwe u większości osób po 60. roku życia i nie tylko nie wywołuje ujemnych następstw zdrowotnych, ale wręcz przeciwnie – pozwala zachować dłużej wigor, zdrowie, aktywność życiową, opóźniając procesy starzenia;
• długa młodość psychiki. Istnieje pojęcie wieku biologicznego i psychicznego. I tak na przykład można zaobserwować prawidłowość, w której niejednokrotnie osoba mająca 20 lat może psychicznie funkcjonować na poziomie człowieka starszego i odwrotnie. Obecnie jednak można zauważyć częste występowanie zjawiska młodości psychicznej, przy zaawansowanym wieku biologicznym. Sprzyja temu aktywne i twórcze życie, pasje, zainteresowania, optymalny standard życiowy, zdrowe odżywianie i sport,
• lansowanie przez kulturę masową nowych wzorców zachowań seksualnych,
• dowartościowanie seksu, erotyzmu. Dostrzega się w nich wartość dla zdrowia psychicznego i biologicznego, dla utrzymania trwałości i atrakcyjności związku, dla podtrzymania witalności i młodzieńczości,
• skrócony okres prokreacji. Dawniej kobiety rodziły do okresu przekwitania, zaś wielodzietność absorbowała je długotrwałym procesem wychowawczym. Obecnie zaś upowszechnił się model małodzietności, przez co także proces wychowania uległ analogicznie skróceniu. Sprzyja to zainteresowaniu swoją kobiecością i seksem po 60.,
• potrzeby atrakcyjności. Przez wiele pokoleń podstawowym źródłem akceptacji siebie w roli kobiecej było macierzyństwo. Obecnie kultura masowa lansuje kult młodości, piękna, zakochania i aktywności, zaś macierzyństwo jest jednym z elementów kobiecości. Sprzyja to wzrostowi zainteresowania swoją kobiecością, podtrzymywaniu jej atrakcyjności, a jednym z mechanizmów tego procesu jest zdolność do zadowalającego życia seksualnego.

Powyższe mechanizmy biologiczno-społeczne zmieniają tradycyjny obraz jesieni życia na życie aktywne, z potrzebami seksualnymi, z akceptacją swojej aktywności seksualnej. Ogólny wzrost poziomu medycyny, co wydaje się być szczególnie istotne, pozwala dzięki leczeniu eliminować następstwa różnych chorób w sferze seksualnej i cieszyć się seksem po sześćdziesiątce.