Separacja - jak sobie z nią poradzić i czym się różni od rozwodu

Separacja to jeszcze nie rozpad małżeństwa. Podczas gdy rozwód jest radykalnym rozwiązaniem, kategorycznym cięciem i zakończeniem małżeństwa, separacja to taki pomost, szansa na poprawę i możliwość rozpoczęcia na nowo. Niekiedy jednak separacja to zakończenie małżeństwa dla osób, które nie uznają rozwodu.

1. Czym jest separacja

Separacja to czas, który dajemy sobie na przemyślenia i podjęcie decyzji o powrocie lub rozstaniu. Istnieją dwa rodzaje separacji: separacja faktyczna, gdy małżonkowie po prostu się rozstają i ustaje między nimi więź fizyczna, duchowa i gospodarcza oraz separacja prawna, gdy separacja w małżeństwie jest orzekana przez sąd.

W świetle prawa separację można orzec, kiedy doszło do zupełnego, ale nie trwałego rozpadu pożycia małżeńskiego. W przeciwieństwie do rozwodu, seprację można znieść poprzez stosowne orzeczenie. Rozwód jest procesem nieodwracalnym i jedyna szansa na powrót do stanu pierwotnego to ponowny ślub.

Bardzo często separacja jest fazą wstępną rozwodu. Wówczas małżonkowie chcą przekonać się, czy ich związek można jeszcze uratować. Separacja przypomina nieco rozwój - pary rozstają się, mieszkają osobno, dzielą się obowiązkami wobec dzieci, a także swoim majątkiem. Jeśli w tym czasie uznają, że ich małżeństwo ma szansę przetrwać kryzys, mogą po prostu do siebie wrócić. Jeśli nie - oznacza to, że jedyną opcją jest rozwód.

2. Separacja a rozwód

Mimo wzrostu zainteresowania tematyką rozstań, rozwodów i rozpadu związków, często nie wiemy, co to jest separacja małżeńska. W przeciwieństwie do skutków rozwodu, po orzeczeniu separacji małżonkowie nie mogą wejść w nowy związek małżeński.

Separację można na wspólny wniosek znieść. Poza tym małżonkowie pozostający w separacji mają obowiązek wzajemnej pomocy. Rozwód orzeka się na skutek zupełnego i trwałego rozkładu pożycia, natomiast separację na skutek jedynie zupełnego rozkładu – przy założeniu, że rozkład nie jest trwały i małżonkowie do siebie wrócą.

Skutkiem separacji jest rozdzielność majątkowa, która może być orzekana ze wskazaniem winnego rozkładu pożycia. Podobnie jak przy rozwodzie, istnieje możliwość dochodzenia alimentów.

3. Separacja a dzieci

W wyroku orzekającym separację sąd musi rozstrzygnąć o władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi, a mianowicie ustala wymiar władzy rodzicielskiej każdego z rodziców oraz podział kosztów utrzymania i wychowania małoletniego dziecka. Czyli można powiedzieć, że opieka nad dziećmi w przypadku separacji, jest tak samo rozstrzygana jak przy rozwodzie.

Separacja tak samo jak rozwód jest trudnym okresem szczególnie dla dzieci, które nie zawsze rozumieją dlaczego rodzice się rozstają. Nawet jeżeli jest to tymczasowa zmiana i istnieje szansa na pojednanie.

4. Alimenty podczas separacji

Podobnie jak po rozwodzie, małżonek uznany za winnego jest zobowiązany dostarczać środki utrzymania stronie niewinnej, nie dłużej jednak niż przez pięć lat po orzeczeniu separacji.

Zasadniczo orzeczenie separacji wywołuje takie same skutki, jak orzeczenie rozwodu. Ustawa może jednak w tej mierze postanowić inaczej, czego przykładem jest regulacja odnosząca się do kwestii powrotu małżonka do poprzednio noszonego nazwiska (małżonek rozwiedziony może bowiem w ciągu trzech miesięcy od uprawomocnienia się wyroku rozwodowego powrócić do nazwiska, które zmienił wskutek zawarcia związku małżeńskiego; jeżeli zaś orzeczono separację, to nie ma takiej możliwości).

Wskutek orzeczenia separacji ustaje wspólność majątkowa pomiędzy małżonkami, nie działa również domniemanie pochodzenia od męża matki dziecka urodzonego po upływie trzystu dni od ustania separacji.

5. Jakie są koszty separacji

Sprawa o separację na zgodny wniosek małżonków to koszt 100 zł, zaś gdy w grę wchodzi sporna separacja, koszty to 600 zł za wniosek oraz 6 zł za każdą stronę orzeczenia.

Separacja w małżeństwie jest środkiem mniej drastycznym niż rozwód. Oznacza, że małżonkowie dają sobie możliwość powrotu i naprawienia małżeństwa.

Niekiedy separacja jest alternatywą dla rozwodu dla osób nie uznających rozwodu, na przykład ze względów religijnych.

Czasem jednak separacja kończy się zupełnym i trwałym rozkładem pożycia, czyli rozwodem. Jeśli małżonkowie w okresie separacji postanawiają do siebie wrócić, to sąd orzeka o zniesieniu separacji na zgodne żądanie małżonków.

Jeśli małżonkowie mają wspólne małoletnie dzieci, sąd rozstrzyga także o władzy rodzicielskiej nad nimi. W momencie zniesienia separacji ustają jej skutki.