Nadopiekuńczy rodzice - charakterystyka i zasady wychowania dziecka
Nadopiekuńczość zmieniają się w ochroniarzy swoich dzieci. Rodzicielstwo polega przecież na opiece i wychowaniu, a nadopiekuńczy rodzice dokładają do tego jeszcze jeden element – kontrolę. Wychowanie dziecka opiera się na wzajemnym zaufaniu. Nie tylko dzieci mają ufać dorosłym, również starsi muszą zaufać dziecku i dać mu pewną dozę swobody. Jak uświadomić rodzicom, że nadopiekuńcza matka czy nadopiekuńczy ojciec, to krzywda dla dziecka? Jak nie popełniać błędów wychowawczych? W jaki sposób objawia się nadopiekuńczość i jak uniknąć takiej postawy rodzicielskiej?
1. Charakterystyka nadopiekuńczości
Nadopiekuńczość to postawa rodzicielska, rodzaj zachowania rodziców względem swojego dziecka. Postawa rodzicielska osoby dorosłej kształtuje się od czasów jej dzieciństwa, kiedy to obserwowała ona swoich rodziców. Wyrabiając styl wychowawczy, rodzic zbiera informacje o dziecku, wyraża swoje uczucia, a także podejmuje działania w stosunku do niego. Nadopiekuńczość można zdiagnozować, kierując się kryteriami określającymi relacje rodzice-dzieci. Należą do nich:
- bliskość uczuciowa między rodzicami i dziećmi,
- pomoc i wsparcie udzielane dziecku przez rodziców,
- dawanie dziecku swobody i częstotliwość ingerowania rodziców w sprawy dzieci,
- stawianie wymagań i kontrolowanie ich wypełnienia.
Wychowanie dziecka polega między innymi na dbaniu o jego bezpieczeństwo. Nadopiekuńczy rodzice podchodzą do tej kwestii zbyt literalnie. Koncentrują się na dziecku i stawiają je w centrum swojej uwagi. Co gorsza, często wypełniają za nie obowiązki mu powierzone i je rozpieszczają. Dziecko robi wszystko, na co ma ochotę.
Postawę nadopiekuńczą charakteryzuje chęć zachowania kontroli. Rodzice roztaczają nad swoim dzieckiem „parasol ochronny” i starają się maksymalnie uprzyjemnić dziecku życie. Dlatego też ich pociecha od małego jest uczona, że rodzic ją nakarmi, umyje, ubierze, rozbierze, posprząta itd.
2. Zasady wychowywania dziecka
Nadopiekuńczy rodzice sprawiają, że dziecko widzi świat jako nieprzyjazny i wrogi. Maluch wierzy, że tylko pod opieką mamy lub taty nic mu się nie stanie. Najbardziej boi się samotności, gdyż narasta w nim przekonanie o własnej bezradności.
Dziecko wychowane przez nadopiekuńczych rodziców odczuwa skrajne emocje - albo uważa, że jest gorsze od innych, albo też, że jest lepsze i należą się mu specjalne przywileje. W jednym i w drugim przypadku maluch może zostać wyalienowany z grupy rówieśników.
Dziecko musi uczyć się na własnych błędach, dlatego należy pozwolić mu je popełniać. Żeby dziecko stało się samodzielne, powinno poznać swoje możliwości i ograniczenia, musi uwierzyć, że jest w stanie osiągnąć sukces.
Nadopiekuńczość rodziców prowadzi do tego, że dziecko traci poczucie własnego „Ja”. W końcu rodzice nie będą towarzyszyli swojemu dziecku przez całe życie, kiedyś będzie ono musiało samo uporać się z problemami i będzie zmuszone do podjęcia wyzwań.
Nadopiekuńczość rodziców nie jest dobrą metodą wychowawczą. Prowadzi do postawy wyuczonej bezradności u malucha. Dziecko nawet nie podejmuje starań o to, by sprostać jakimś problemom i samodzielnie je rozwiązać, ponieważ wie, że zawsze jest mama czy tata, którzy mu pomogą, a nawet zrobią to za niego.
Dziecko powinno uczyć się na własnych błędach. Oczywiście, potrzebna jest kontrola ze strony rodziców, ale w granicach zdrowego rozsądku.
