Orientacje seksualne

Orientacje seksualne pozwalają człowiekowi określić własną tożsamość płciową i budować relacje z innymi osobami. Orientacja seksualna to trwały, odczuwany wewnętrznie popęd płciowy i emocjonalny do osobników określonej płci. Wyróżnia się trzy orientacje seksualne: heteroseksualizm, homoseksualizm i biseksualizm. Obecnie trwają debaty nad wyróżnieniem czwartego typu - aseksualizm. Poznanie seksualnego „ja” pomaga w odnajdywaniu siebie w bliskich kontaktach z innymi osobami. Związki partnerskie są w końcu nieodłączną częścią ludzkiego życia.

---

1. Orientacja seksualna i tożsamość płciowa

Związki z innymi osobami są nieodłączną częścią życia człowieka. Jeśli obejmują również relacje seksualne, mogą być źródłem energii, oparcia i wolności. Czasem jednak stanowią również przyczynę kłopotów i frustracji, ponieważ wiążą się z nimi kwestie władzy i wrażliwości, zaangażowania i ryzyka. Wrodzoną potrzebą człowieka jest między innymi miłość, dlatego nawet po nieudanym związku, mimo ran i rozczarowań, próbuje on od nowa. Orientacja seksualna wpływa na tożsamość płciową, niejako ją kształtuje. Dzięki niej łatwiej wyznaczyć stosunek do siebie i innych ludzi, w szczególności do tych, których się kocha.

W psychologii, głębokie pragnienie zaspokajania potrzeb emocjonalnych (miłości, bliskości, intymności, bezpieczeństwa, zaufania i akceptacji) i potrzeb fizycznych (seksualnych) poprzez tworzenie związków z drugą osobą, określane jest jako orientacja psychoseksualna. W zależności od kierunku orientacji związki mogą tworzyć:

• kobiety z mężczyznami – orientacja heteroseksualna,
• kobiety z kobietami oraz mężczyźni z mężczyznami – orientacja homoseksualna,
• kobiety z osobami obu płci i mężczyźni z osobami obu płci – orientacja biseksualna.

1.1. Heteroseksualizm

Termin ten wywodzi się od greckiego słowa heteros (inny) i łacińskiego sexus (płeć). Heteroseksualizm nazywany jest czasem orientacją tradycyjną, gdyż dotyczy największej ilości osób. Orientacja heteroseksualna to zaangażowanie emocjonalne i popęd seksualny, które przejawiane są wobec osób przeciwnej płci. Heteroseksualizm jest orientacją akceptowaną przez większość religii i systemów prawnych.

1.2. Homoseksualizm

Jest to orientacja seksualna, która przejawia się trwałym, wewnętrznym popędem do osób tej samej płci. Przez wieki homoseksualizm uznawany był za dewiację. Orientacja homoseksualna jest wciąż w wielu krajach prawnie zakazana, a związki osób tej samej płci wciąż czekają na legalizację.

1.3. Biseksualizm

To orientacja seksualna, która oznacza zazwyczaj utrzymywanie kontaktów seksualnych zarówno z kobietami, jak i mężczyznami. Orientacja biseksualna oznacza, że partner, który pozostaje w związku heteroseksualnym utrzymuje tymczasowe kontakty z osobą odmiennej płci lub odwrotnie – jednostka, będąca w trwałym związku heteroseksualnym nawiązuje kontakty seksualne z osobami tej samej płci. W przypadku niektórych osób kontakty biseksualne trwają tylko przez pewien czas, u innych natomiast są kontynuowane przez całe dorosłe życie.

1.4. Aseksualizm

Jest to zjawisko braku pożądania seksualnego. Coraz częściej postuluje się, żeby aseksualizm uznać za czwartą orientację seksualną. Za potencjalne przyczyny braku zainteresowania kontaktami seksualnymi uważa się:

• molestowanie seksualne w przeszłości,
• tłumienie swojej (homo)seksualności,
• wstydliwe wspomnienia z przeszłości dotyczące przeszłych kontaktów seksualnych,
• problemy hormonalne,
• depresję i stres,
• zmuszanie partnera do kontaktów seksualnych.

Dominującą orientacją seksualną w większości społeczeństw jest heteroseksualizm, co często powoduje, że pozostałe orientacje traktowane są jako zboczenie i dewiacja. Homofobia jest zjawiskiem powszechnym w wielu krajach o niskim stopniu tolerancji. Dzieje się tak, ponieważ heteroseksualizm jest formą współżycia, akceptowaną przez większość religii, która przyczynia się do prokreacji.

2. Orientacja seksualna a zachowania seksualne

Istotną kwestią jest wskazanie różnicy między orientacją seksualną a zachowaniami seksualnymi. Na tę pierwszą kwestię składają się następujące aspekty:

• doświadczenie stałego pociągu uczuciowego i seksualnego do ludzi określonej płci,
• ukształtowanie własnej orientacji seksualnej,
• publiczne rozwinięcie tożsamości seksualnej,
• identyfikacja z osobami, które wykazują tę samą orientację.

Orientacja seksualna tym różni się od zachowania seksualnego, że odczuwany długotrwały pociąg uczuciowy i seksualnych do osób określonej płci nie musi się przełożyć się na spełnienie seksualne. U osób pozostających w związkach z partnerami przeciwnej płci, może pojawić się zainteresowanie płcią przeciwną, ale nie będzie ono wiązał się z aktywnością seksualną.