Biseksualizm i orientacja psychoseksualna. Kim jest osoba bi i jak ją rozpoznać?

Biseksualizm to orientacja seksualna, która charakteryzuje się pociągiem seksualnym do obu płci. Jednak orientacji tej nie definiuje się wyłącznie w obrębie pociągu płciowego. Obejmuje ona również potrzebę bliskości i przywiązania oraz chęć wspólnego życia w związku. Czym dokładnie jest biseksualność? Co to znaczy być bi? Jakie mity narosły wokół orientacji biseksualnej?

1. Czym jest biseksualizm?

Biseksualizm, czyli orientacja psychoseksualna polegająca na odczuwaniu płciowego, emocjonalnego i romantycznego pociągu do osób obu płci, występuje zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. Osoby biseksualne mają w sobie potencjał, pozwalający im tworzyć szczęśliwy i rozwijający związek (także na zasadach wyłączności) zarówno z osobą płci przeciwnej, jak i własnej.

Przynależność do orientacji biseksualnej jest niezależna od poczucia przynależności płciowej. Dlatego też np. kobieta o orientacji biseksualnej, która odczuwa pociąg seksualny do innych kobiet, nie postrzega siebie jako mężczyzny.

Nie istnieją wiarygodne badania, które mogłyby jednoznacznie wskazać, co jest przyczyną postrzegania siebie w kategoriach orientacji biseksualnej. Choć część naukowców twierdzi, że wpływ na orientację seksualną mogą mieć zarówno czynniki genetyczne, hormonalne, jak i środowiskowe.

Zobacz film: "Biseksualizm"

2. Biseksualizm a orientacja psychoseksualna

Orientacja seksualna, a raczej psychoseksualna, definiuje to, jak postrzegamy samych siebie w relacjach romantyczno-erotycznych z innymi ludźmi. Określa się ją na podstawie tego, do której płci dana osoba czuje pociąg seksualny, ale także emocjonalny i uczuciowy.

Pociąg ten może objawiać się niezależnie od pierwszych doświadczeń seksualnych. Dana osoba, nawet nie mając żadnych doświadczeń erotycznych, może określić się w kategoriach orientacji:

• homoseksualnej,
• heteroseksualnej,
• biseksualnej.

Orientacja biseksualna pozostaje pomiędzy orientacją homoseksualną a heteroseksualną. Oznacza to, że osoby bi na różnych etapach swojego życia mogą reagować raz na bodźce płynące od kobiet, a innym razem od mężczyzn, a co za tym idzie – podejmować kontakty seksualne z partnerami raz jednej, raz drugiej płci.

2.1. Wnioski Alfreda Kinseya

Seksuolog Alfred Kinsey uważa, że orientację seksualną danej osoby można określić na kontinuum. Zaproponował on sześciostopniową skalę, na której zero oznacza nastawienie wyłącznie heteroseksualne, bez elementu homoseksualnego, zaś sześć to nastawienie jednoznacznie homoseksualne.

Biorąc pod uwagę całą populację – orientacja seksualna większości ludzi mieści się przy biegunie heteroseksualnym, niewielka część przy biegunie homoseksualnym, a pewna część pozostaje pomiędzy biegunami. Kinsey zaklasyfikował takie zachowania, jako te w których odnaleźć można zarówno przejawy hetero-, jak i homoseksualizmu.

Można powiedzieć więc, że pośrodku (trzy – na skali) znajdują się zachowania biseksualne. Dla osób o takim nastawieniu dla uzyskania pełnej satysfakcji seksualnej nie ma znaczenia, czy kontakt odbywa się z kobietą, czy z mężczyzną.

2.2. Biseksualizm a homoseksualizm

Wielu ludzi błędnie ocenia osoby orientacji biseksualnej i myli je z osobami homoseksualnymi. Warto jednak zauważyć, że w przypadku gdy osoba biseksualna żyje w satysfakcjonującym związku z partnerem płci przeciwnej, jej zainteresowanie przedstawicielami własnej płci maleje. W takim układzie dana osoba podejmuje jedynie kontakty heteroseksualne.

Jednak jeśli na przykład z powodu kłótni lub nieporozumień jej zadowolenie ze współżycia obniży się, zwiększy się siła orientacji homoseksualnej, a kontakty seksualne z przedstawicielami przeciwnej płci mogą w ogóle zostać wyeliminowane.

3. Biseksualizm – etapy rozwoju orientacji

Orientacja seksualna, w tym zarówno heteroseksualizm, homoseksualizm, jak i biseksualizm, nie jest kwestią wyboru. Choć zwykle zaczyna ujawniać się w późnym dzieciństwie, czy na początku okresu dojrzewania, to jednak kształtuje się już na etapie prenatalnym. W ciągu dzieciństwa i dorastania podlega zaś wpływowi wielu czynników zewnętrznych.

W okresie nastoletnim dostrzega się zwykle pociąg seksualny oraz zwiększone zainteresowanie daną płcią. W przypadku biseksualizmu pierwsza świadomości odczuć wykraczających poza heteroseksualność może być dla nastolatka bardzo trudna. Dlatego też często taka świadomość jest wypierana i nie jest wyrażana przez długi czas.

Zdarza się też, że wiele osób w młodości nie jest w stanie jednoznacznie określić swojej orientacji aż do czasu rozpoczęcia współżycia płciowego. I dopiero po kontaktach seksualnych z partnerami obojga płci jest w stanie zdefiniować swoją seksualność.

Wiele osób do swojej biseksualności dojrzewa też dopiero w dorosłym życiu i wtedy zaczyna ją w pełni akceptować. Ma to często związek z presją rówieśników oraz społecznym przymusem deklarowania orientacji jako homoseksualnej lub heteroseksualnej.

4. Osoba bi – jak rozpoznać biseksualistę?

Kto to jest biseksualista (potocznie biseks)? Jest to osoba, która jest w stanie nawiązywać namiętne relacje zarówno z osobą tej samej płci, jak i z płcią przeciwną. Jednak o biseksualizmie można mówić dopiero wówczas, gdy osobę nie tylko pociągają kobiety i mężczyźni, ale jest też w stanie tworzyć z nimi głębsze relacje.

To, co oznacza biseksualność to przede wszystkim zdolność do wchodzenia w związek z partnerami obu płci oraz do czerpania z niego satysfakcji. Osoby bi potrafią kochać zarówno kobiety, jak i mężczyzn. Ich orientacja jest stała i nie wynika z młodzieńczej ciekawości czy niezdecydowania.

Biseksualista nie jest osobą, która ma jakieś szczególne cechy. Czasem jednak obserwuje się, że osoby bi są bardziej otwarte i tolerancyjne w relacjach. Nie zamykają się na osoby hetero- czy homoseksualne, gdyż orientacja nie ma dla nich większego znaczenia. Co istotne, dana orientacja nie musi być manifestowana w wyglądzie lub zachowaniu osoby.

Czasem na etapie rozpoznawania tożsamości seksualnej młodzież przeżywa epizody seksualne z partnerami obu płci. Osoba, która doświadczyła takiego zbliżenia, może zastanawiać się, czy jest biseksualna. Jednak w przypadku incydentalnej przygody, nie można mówić o biseksualności.

Choć w sieci znaleźć można testy na biseksualizm, to jednak orientacji tej nie można po prostu zdiagnozować. Można ją natomiast w sobie odkrywać, dojrzewając do niej.

5. Biseksualizm w świetle badań. Kto jest bardziej biseksualny, kobiety czy mężczyźni?

Biseksualność od dawna jest przedmiotem naukowych dociekań. Przeprowadzone badania w większości opierają się na analizie reakcji na prezentowane bodźce erotyczne (np. fotografie, czy filmy). Wynika z nich, że kobiety znacznie częściej reagują pobudzeniem na impulsy biseksualne. Na tej podstawie przyjmuje się, że kobiety są bardziej biseksualne niż mężczyźni.

Niektórzy badacze, jak np. psycholog dr Gerulf Rieger z Uniwersytetu Essex, stawiają też hipotezy, że większość kobiet nie jest tylko heteroseksualna. Pojawiają się także opinie, zakładające wrodzoną biseksualność pań oraz wykluczające całkowity heteroseksualizm u kobiet.

Nie ma jednak wiarygodnych badań, które potwierdziłyby i tłumaczyły ten stan rzeczy. Może być to związane z tym, że panie częściej stawiają na więź emocjonalną, niż seksualną. Ponadto są dużo bardziej otwarte na odmienność.

6. Biseksualność a zdrowie psycho-fizyczne

Biseksualizm należy do mniejszości seksualnych, czyli orientacji innej niż dominująca. Jest on także dla wielu ludzi trudniejszy do zrozumienia i zaakceptowania niż homoseksualizm.

Przede wszystkim o orientacji tej mówi się zdecydowanie mniej, niż o homoseksualizmie. Wciąż brakuje społecznego zrozumienia dla biseksualności. Przez co często jest ona traktowana jako fanaberia, zaburzenie seksualne, zboczenie, dewiacja, czy rozwiązłość.

Osoby bi nierzadko decydują się pozostawać w ukryciu, nie mówią o swojej orientacji w obawie o prześladowania i niezrozumienie. Niemożność życia w zgodzie ze sobą lub społeczna dyskryminacja bywają powodem wielu problemów zdrowotnych.

Osoby biseksualne, częściej niż osoby heteroseksualne czy homoseksualne doświadczają:

• depresji,
• wysokiego poziomu stresu,
• zaburzeń odżywiania,
• zaburzeń lękowych,
• myśli samobójczych,
• fobii społecznych.

7. Bifobia i postawy społeczne wobec osób biseksualnych

Bifobia to niechęć względem osób biseksualnych. Może objawiać się ona bardzo różnorodnie – od jawnych prześladowań, po cichą pogardę i wrogość. Jej podstawą są uprzedzenia i stereotypy, które bywają przyczyną różnego rodzaju nadużyć (zarówno psychicznych, jak i fizycznych) względem osób bi.

Co ciekawe osoby biseksualne podlegają presji i dyskryminacji z dwóch stron. Negatywne nastawienie i stygmatyzację względem osób biseksualnych spotyka się bowiem nie tylko w heteronormatywnym społeczeństwie, ale także w środowisku homoseksualnym.

Często bowiem osoby homoseksualne uznają biseksualistów za nieujawnionych gejów lub lesbijki, udające osoby heteroseksualne. Część homoseksualistów, nie rozumiejąc do końca, co to znaczy, że ktoś jest bi, nie uznaje biseksualizmu za odrębną orientację. Pojawiają się także zarzuty, że biseksualiści próbują jedynie zminimalizować swoją homoseksualność, dostosowując się do społecznych oczekiwań.

Powszechny brak akceptacji dla biseksualnej orientacji w Polsce sprawia, że osoby bi często ukrywają ten fakt przed swoimi najbliższymi. Także przed aktualnym partnerem. A o swojej orientacji rozmawiają w bardzo wąskim gronie, np. tylko na portalach biseksualnych.

8. Mity związane z biseksualizmem

Chociaż społeczeństwo zaczyna coraz bardziej otwierać się na mniejszości seksualne, nadal wiele jest przypadków nietolerancji wobec ludzi o orientacji biseksualnej. Głównie dlatego, że o odmiennych orientacjach Polacy wciąż wiedzą bardzo mało. Postrzegają je przez pryzmat wielu stereotypów i szkodliwych mitów.

Wśród najbardziej rozpowszechnionych mitów związanych z biseksualizmem można wymienić:

• To tylko taka moda – panuje przekonanie, że biseksualizm jest tylko aktualnym trendem seksualnym. Jednak orientacja ta jest obecna od bardzo dawna. Biseksualizm był chociażby wszechobecny już w starożytnej Grecji.
• Biseksualność należy leczyć – wciąż wiele osób uważa, że z biseksualności trzeba się leczyć z pomocą psychiatry. Jednak orientacja bi nie jest żadną chorobą czy zaburzeniem. Jest to zdrowy wariant rozwoju seksualnego człowieka.
• To przejściowa faza – wiele osób nie do końca rozumie, co to znaczy bi. Dlatego też traktuje biseksualizm jako etap przejściowy. Jednak orientacja seksualna nie może się zmienić. Choć u osób młodych epizody biseksualne mogą być rzeczywiście formą eksperymentu, to jednak u prawdziwych biseksualistów orientacja utrzymuje się przez całe życie.
• Osoby bi zdradzają częściej – często uważa się, że osoby biseksualne są bardziej rozwiązłe i mniej wierne. Nie jest to prawdą. Biseksualizm kobiet i mężczyzn nie oznacza braku wierności. Tak, jak osoby heteroseksualne, biseksualiści tworzą udane związki z partnerami ich płci lub płci przeciwnej.
• Nie mogą się zdecydować – biseksualiści nie są niezdecydowani. Po prostu płeć partnera jest dla nich kwestią drugorzędną. Priorytetem jest natomiast jego zachowanie, charakter, czy upodobania. Biseksualiści mają unikalną perspektywę spoglądania na związki – zakochują się w konkretnym człowieku i nie patrzą na to, czy jest to kobieta, czy mężczyzna.
• Osoby bi żyją w miłosnych trójkątach – można spotkać się z krzywdzącym przekonaniem, że osoby biseksualne szukają tylko przygód. Przez co tworzą jednocześnie związki z partnerami obu płci. Jednak wiele osób bi tworzy trwałą, romantyczną relację wyłącznie z jednym partnerem.
• Tylko kobiety są biseksualne – zdecydowanie łatwiej uznaje się biseksualność dziewczyn. Z kolei często zaprzecza się biseksualności mężczyzn. Biseksualny facet to dla wielu osób kryptogej. W rzeczywistości jednak orientację bi może mieć zarówno mężczyzna, jak i kobieta.
• Biseksualizm to tylko seks – panuje przekonanie, że osoby biseksualne skupione są tylko na doświadczeniach i eksperymentach seksualnych, stąd zainteresowanie partnerami obu płci. Jednak taka opinia wynika z niezrozumienia, co to jest biseksualizm. Otóż biseksualność to nie tylko pociąg seksualny, ale także pragnienie tworzenia silnych więzi emocjonalnych i uczuciowych z partnerem.
• Ludzie są wyłącznie monoseksualni – wiele osób uważa, że istnieją tylko dwie orientacje seksualne – homoseksualizm lub heteroseksualizm.
• Epizod biseksualny jest jednoznaczny z byciem bi – często biseksualizm jako orientacja mylony jest z epizodami biseksualnymi. W rzeczywistości krótkotrwałe eksperymentalne relacje z osobami obu płci nie świadczą o biseksualizmie.

Warto pamiętać o tym, że żadna orientacja seksualna, także biseksualna, nie jest powodem do wstydu. Jest po prostu cechą właściwą każdemu człowiekowi. Odmienne orientacje seksualne istniały od zawsze i nie są tylko wymysłem obecnych czasów.