Homofobia - rodzaje, przyczyny, zapobieganie

Homofobia to lęk przed homoseksualizmem. Osoby o orientacji odmiennej od heteroseksualnej często padają ofiarą ataków, u których podstaw leży homofobia. Codziennie muszą mierzyć się z wyzwiskami, negatywnymi komentarzami, a nawet przemocą fizyczną. Co warto wiedzieć o homofobii?

1. Czym jest homofobia?

Homofobia to irracjonalny lęk przed homoseksualizmem i homoseksualistami. Terminem tym określa się szereg negatywnych zachowań, postaw i uczuć kierowanych wobec osób o odmiennej orientacji seksualnej lub osób postrzeganych jako: geje, lesbijki, jednostki transseksualne czy biseksualne.

Słowo homofobia wywodzi się od słów homoseksualizm oraz fobia. Termin ten został wprowadzony do dyskursu naukowego przez amerykańskiego psychologa, seksuologa, psychoterapeutę i działacza gejowskiego George'a Weinberga na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych dwudziestego wieku.

Określenie homofobia szybko stało się popularne wśród aktywistów ruchu LGBT (z ang. Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender) – organizacji zajmujących się działalnością na rzecz osób o odmiennej orientacji seksualnej.

Zobacz film: "Homofobia"

Powstanie terminu homofobia i jego natychmiastowa popularność znacząco przyczyniła się do wykreślenia w 1973 roku homoseksualizmu z podręcznika statystyczno-diagnostycznego zaburzeń psychicznych, opracowywanego przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne.

2. Rodzaje homofobii

Najbardziej znana definicja homofobii to irracjonalny strach i lęk, pogarda, uprzedzenie, niechęć, nienawiść wobec ogółu osób o innej orientacji seksualnej niż heteroseksualna. Homofobia często jest powiązana z przekonaniami religijnymi.

Inna forma homofobii to homofobia zinternalizowana – terminem tym określa się krytyczny stosunek i strach przed własnym homoseksualizmem oraz homofobia społeczna – lęk przed byciem postrzeganym w społeczeństwie jako osoba o odmiennej orientacji seksualnej.

3. Skąd niechęć do homoseksualizmu ?

Skąd bierze się niechęć do homoseksualizmu? Czy homoseksualista może być homofobem? To pytania, które pojawiają się nie tylko na internetowych forach, ale także w dyskusji na temat homofobii.

Na pytanie, czy gej może być homofobem, jest jedna odpowiedź: tak. Osoba homoseksualna, gej czy lesbijka, może odczuwać silną niechęć do homoseksualizmu. Wynika to głównie z otoczenia, w którym dana osoba żyje, przekonań rodziny oraz wychowania.

Silnie mogą zostać przejęte w dzieciństwie i okresie dojrzewania przez osobę homoseksualną, która staje się przez to wyjątkowo nieszczęśliwa. Orientacja seksualna staje się dla tej osoby niezgodna z jego ego, niezgodna z poglądami i narzuconymi "normami".

Akceptacja homoseksualizmu w różnych kulturach i społeczeństwach jest różna. Większe przyzwolenie ma homoseksualizm kobiecy. Męski homoseksualizm kojarzy się z rozwiązłością seksualną, dużą liczbą partnerów, seksem bez zaangażowania emocjonalnego, a także niezdolności do stworzenia relacji. Kobiecy homoseksualizm tłumaczy się traumą, gwałtem, a także złymi relacjami z mężczyznami.

4. Przyczyny homofobii

Istnieje wiele teorii na temat tego, jakie są przyczyny homofobii. Najpopularniejszymi teoriami są niepewność co do własnego poczucia kobiecości i męskości, lęk przed własnym, skrywanym homoseksualizmem oraz niewiedza. Jako inne przyczyny podaje się: geny, poglądy religijne, uprzedzenia i stereotypy, pochodzenie etniczne, wykształcenie, położenie geograficzne, wiek, status społeczny, strach przed odrzuceniem oraz obawa przed byciem postrzeganym jako osoba nieheteroseksualna.

Na podstawie badań z lat 80. i 90. skłonności do homofobii przejawiają osoby, które nigdy nie poznały osobiście osoby o odmiennej orientacji seksualnej, osoby starsze oraz osoby przyjmujące konserwatywne poglądy religijne i naturalne role płciowe.

5. Jak zapobiegać homofobii?

Homofobia nie jest oficjalnie uznawana za chorobę. Nie została sklasyfikowana jako zaburzenie psychiczne ani przez Światową Organizację Zdrowia, ani przez Amerykańskie Stowarzyszenie Psychiatryczne.

Nie występują więc formalne metody leczenia homofobii jako zaburzenia psychicznego. Zdaniem twórcy terminu – George'a Weinberga - homofobia powinna być wpisana na listę zaburzeń psychicznych. Jego zdanie podziela wielu psychologów i psychiatrów.

Na rzecz zapobiegania homofobii działa wiele organizacji i instytucji międzynarodowych, krajowych, lokalnych i pozarządowych oraz środowiska LGBT. Ich działania mają głównie wymiar edukacyjny.

6. Gdzie szukać pomocy?

Homoseksualista o homofobicznych poglądach zaczyna szukać pomocy u różnego rodzaju specjalistów. Chce zmienić swoją orientację, "wyleczyć" ją. Nie ma jednak takiej możliwości.

Badania mówią, że nie istnieje żadna terapia, która leczyłaby z homoseksualizmu. Nie można przecież leczyć orientacji seksualnej, gdyż nie jest to choroba psychiczna ani zaburzenie.

Homoseksualizm nie powienien podlegać wartościowaniu moralnemu przez terapeutę. Istnieją terapie uczące, jak żyć w niezgodzie ze swoją seksualnością. Są to tzw. "terapie naprawcze", oferowane głównie przez grupy religijne.

Nie rozwiązują one jednak problemu osoby homoseksualnej, a jedynie pogarszają sytuację pacjenta i sprawiają, że staje się on homofobem. Zwiększają jego samonienawiść i poczucie grzechu.

Życie niezgodne ze swoją orientacją seksualną może prowadzić do szeregu zaburzeń psychologicznych, takich jak stany depresyjne i myśli samobójcze. Terapia psychologiczna może okazać się więc korzystna dla osoby homoseksualnej – powinna to być jednak terapia ucząca samoakceptacji, zaakceptowania swojej orientacji seksualnej. Akceptacja siebie, razem ze swoją orientacją seksualną, jest warunkiem dojrzałości.

Bardzo ważna jest akceptacja rodziców, którzy często są dla swojego dziecka autorytetem. Nie powinno się wyśmiewać z własnego dziecka i na siłę próbować zmieniać jego orientacji seksualnej. Rodzice mogą uzyskać pomoc w zrozumieniu sytuacji swojego dziecka i nauczyć się akceptować jego wybór.