Samotność dziecka
Wiele problemów może powodować samotność u bardzo małego dziecka. Trudności, takie jak konflikt w domu, nagła lub przewlekła choroba, śmierć członka rodziny mogą spowodować przesunięcie uwagi rodziców z dziecka na inny aktualny w danej chwili problem. Nawet pozytywne wydarzenia, jak rozpoczęcie nowej pracy lub przeprowadzka do nowego domu, mogą spowodować u dziecka uczucie opuszczenia i samotności. U starszych dzieci poczucie samotności może generować konieczność zmiany szkoły i środowiska rówieśniczego. Warto mieć na uwadze, że samotność dziecka może świadczyć o problemach natury psychologicznej, np. braku akceptacji ze strony kolegów, trudnościach w nauce, problemach w domu rodzinnym, co wtórnie sprzyja zaburzeniom nastroju i niskiej samoocenie. Jakie są przyczyny samotności u dzieci?
1. Wychowanie dziecka w rodzinie
Dzieci, które doświadczają odrzucenia ze strony rówieśników z powodu swojej „inności”, mogą spędzać czas samotnie w klasie i poza nią. Na wychowanie dziecka ma wpływ nieodpowiednie środowisko, w jakim dziecko dorasta, nacisk ze strony silniejszej jednostki, a także obcowanie z grupą rówieśników charakteryzujących się agresją. Wszystkie te czynniki mogą powodować u dzieci nieśmiałość oraz poczucie inności, prowadzące do izolacji, która może okazać się trudna do pokonania. Jak mądrze wychować dziecko? Rodzice powinni pomóc dziecku, kiedy widzą, że czuje się wyalienowane. Pomoc będzie różna i zależna od tego, czy dziecko jest nieśmiałe, agresywne, czy doświadczyło innych barier społecznych. Czasami sama interwencja rodzicielska nie wystarcza i potrzeba konsultacji z psychologiem.
2. Przyczyny samotności u dzieci
Poczucie bycia samotnym i wyalienowanym może pojawić się na każdym etapie rozwoju zarówno u przedszkolaka, jak i nastolatka. Maluchom może być trudno zaklimatyzować się w przedszkolu albo czują się niepewnie w roli pierwszoklasisty. Wiele wyzwań na płaszczyźnie relacji międzyludzkich stoi przed młodzieżą, która przeżywa dodatkowo bunt i rozterki w związku ze zmianami zachodzącymi we własnym ciele z powodu dojrzewania. Dziecko może czuć się samotne i niezrozumiane, dlatego że rówieśnicy mogą wyśmiewać się z jego sposobu bycia, poglądów czy chociażby stylu ubierania się. Rolą rodzica jest uważne obserwowanie szkraba i wychwytywanie wszelkich niepokojących objawów, które mogłyby świadczyć o kłopotach w relacjach międzyludzkich dziecka, co skłania go do unikania ludzi i jeszcze większego izolowania się.
3. Porady wychowawcze
Po pierwsze, jako rodzic jesteś dla dziecka pierwszym nauczycielem w nabywaniu umiejętności społecznych. Wychowanie dziecka w rodzinie i kręgu przyjaciół powinno służyć jako „punkt wyjścia” do nauki interakcji z innymi. Jeśli sama czujesz się samotna, podejmij działania, aby tak nie było. Jeśli nie masz motywacji do spędzenia czasu z innymi, to prawdopodobnie twoje dziecko też jej nie będzie miało. Jeśli twoje dziecko nie ma możliwości, aby miało przyjaciół w okolicy, należy je zaangażować w działalność, która pozwoli dziecku poznać nowych kolegów, np. sport, hobby, kółka zainteresowań.
Jeśli twoje dziecko wydaje się apatyczne, smutne czy kładzie nacisk na izolację, warto skorzystać z fachowej pomocy. Dzieci nie mają immunitetu od depresji i lęku społecznego. Jeśli twoje dziecko wydaje się agresywne, to praca z terapeutą może dać ci narzędzia potrzebne do tego, aby nauczyć dziecko kontrolowania gniewu. Pomóż dziecku rozwijać zainteresowania i nie ograniczaj go, jeżeli prezentuje inny punkt widzenia.
Należy pamiętać, że porady wychowawcze dla rodziców są jedynie wskazówkami, a nie gotowymi rozwiązaniami. Trzeba sobie uświadomić, że każde dziecko jest inne, inaczej się rozwija, w różnym wieku opanowuje pewne umiejętności i w różnym czasie oraz w różnych okolicznościach może mieć kłopot z samotnością. Obowiązkowo do każdego przypadku trzeba podejść indywidualnie.