Jak nauczyć dziecko samodyscypliny?
Szybkie tempo życia, nowinki technologiczne oraz wszechobecne konsumpcyjne nastawienie do życia nie pozostają bez wpływu na dzieci. Maluchy bardzo wcześnie uczą się, że ich potrzeby i zachcianki są spełniane niemal od razu. Nic więc dziwnego, że rodzice mają trudności z nauczeniem dzieci cierpliwości, samodyscypliny i samokontroli. Niestety, nie warto liczyć na to, że maluch sam zdobędzie te ważne umiejętności. Dzieci nie są bowiem cierpliwe z natury. Samokontrola i samodyscyplina to umiejętności, których trzeba ich nauczyć. Jak to zrobić?
1. Dlaczego warto uczyć dzieci samodyscypliny?
Rodzice powinni uświadomić sobie, że obecnie dzieci mają w swoim zasięgu znacznie więcej pokus niż oni w tym samym wieku. Jeżeli dziecko nie zastanawia się nad konsekwencjami swoich wyborów i ulega impulsom, wpadnięcie w kłopoty jest tylko kwestią czasu. Specjaliści są zgodni, że samodyscyplina jest jedną z najważniejszych umiejętności w rozwoju dziecka, a rodzice powinni wspomóc swoje pociechy w jej zdobyciu. Samodyscyplina pomaga dziecku zastanowić się, zanim coś zrobią, poprawić swoje relacje z innymi i lepiej radzić sobie w szkole podczas wykonywania zadań, które wymagają rozwiązywania problemów. Tylko osoby, które mają w sobie silną wolę i samodyscyplinę, są w stanie odmówić sobie pokus, by osiągnąć długofalowe cele. Dzięki samodyscyplinie osoba będąca na diecie potrafi zrezygnować z kalorycznego deseru, a nałogowy palacz może powstrzymać się od papierosa i zerwać z nałogiem. Ich cele, na przykład szczuplejsza sylwetka i zdrowe płuca, są oddalone w czasie, ale realistyczne.
Jak pokazały badania, dzieci, które mają w sobie samodyscyplinę i samokontrolę, w późniejszym okresie życia lepiej radzą sobie w szkole i w kontaktach z innymi, są bardziej asertywne, a także można na nich polegać. Z kolei z dzieci, które nie potrafią cierpliwie czekać i łatwo ulegają pokusom, wyrastają sfrustrowani, uparci i zazdrośni dorośli o niskiej samoocenie.
2. Jak pomóc dziecku w nauce samodyscypliny?
Jeżeli chcesz nauczyć swoje dziecko samodyscypliny, zacznij od dyscypliny w domu. Nawet małe dzieci powinny wiedzieć, że istnieją sztywne reguły, których mają się trzymać. Ustalenie zasad i granic jest bardzo korzystne dla dzieci, także tych małych, ponieważ stwarza to maluchom poczucie bezpieczeństwa. Pewne ograniczenia są niezbędne, by dziecko prawidłowo się rozwijało. Z czasem reguły ustalone przez rodziców stają się elementem samodyscypliny dziecka. Jeśli rodzice zaniedbają dyscyplinę i postawią na zupełnie bezstresowe wychowanie, pozwalając maluchowi niemal na wszystko, dziecko będzie zachowywało się w ryzykowny sposób, narażając swoje zdrowie na szwank. Dzieci, które nie mają świadomości, co im wolno, a czego nie, są nieszczęśliwe i nierzadko zmagają się z problemami psychologicznymi. Instynktownie czują, że coś jest nie tak, ale nie wiedzą, jak poprawić sytuację.
Kiedy dziecko zacznie dorastać, dobrym sposobem na nauczenie go dyscypliny i samodyscypliny jest włączenie go do procesu decyzyjnego. Nastolatek powinien mieć niewielki choćby wpływ na reguły panujące w domu. Należy liczyć się z tym, że nieraz dziecko popełni błąd i będzie musiało stawić czoła konsekwencjom. Specjaliści przekonują jednak, że dzieci najlepiej uczą się na błędach, dlatego czasem warto pozwolić im je popełnić. Ponadto dzięki zaangażowaniu nastolatka w podejmowanie decyzji rodzice uczą go, że zasady panujące w ich domu mają głębszy sens. Jeżeli ograniczysz się tylko do wydawania poleceń, dziecko może nie dostrzec, że zasady nie są jedynie twoim sposobem na demonstrowanie swojej wyższości jako rodzica, ale mają na celu jego dobro.
W dzisiejszym świecie dzieci i nastolatki mają prawo popełnić wiele błędów, które mogą mieć poważne konsekwencje. Dlatego tak ważne są samodyscyplina i samokontrola. Rolą rodzica jest nauczenie dziecka, jak znaleźć w sobie głos rozsądku, by podejmować dobre decyzje. Warto przy tym pozwolić dziecku na popełnianie błędów, gdy ich konsekwencje są mało poważne.