Podstawy NLP - na co należy uważać, wybierając trening NLP?

Według ogólnej definicji, NLP to zbiór technik komunikacyjnych, których celem jest tworzenie nowych wzorców postrzegania i myślenia u ludzi. Nazwa „NLP” oznacza powiązanie trzech składowych: neuro (procesy neurologiczne), lingwistyczne (język i procesy z nim związane), programowanie (wzorce zachowań, którymi kierują się ludzie). Co warto wiedzieć na temat NLP? Na czym polega programowanie neurolingwistyczne? Czy szkolenia NLP to nie psychologia manipulacji? Jakie techniki NLP są skuteczne?

1. Co to jest NLP?

Programowanie neurolingwistyczne – w skrócie NLP – to pojęcie stworzone przez Johna Grindera i Richarda Bandlera. To właśnie ci dwaj naukowcy opracowali ideę samodoskonalenia się, a zarazem szybką formę psychoterapii.

Inspirując się m.in. techniką pracy Fritza Perlsa – twórcy Gestaltu, Bandler odnalazł zależność między sugestią a wypowiadanymi przez terapeutę słowami. To stanowiło jakby iskrę zapalną pomysłu utworzenia nowej metody pracy z klientem – właśnie NLP.

Metoda ta zyskała coraz większą popularność w latach 70. Jej twórcy zakończyli współpracę w latach 80., rozwijając ją od tej pory niezależnie od siebie. Głównie z tego powodu standardy NLP w poszczególnych ośrodkach często różnią się między sobą.

2. Skuteczność NLP a nauka

Wydaje się, że głównym potwierdzeniem skuteczności stosowanych technik jest powoływanie się na wiele znanych osób cieszących się powszechnym autorytetem, które przyznają się do korzystania z NLP w życiu codziennym. Im więcej firm szkoli swoich biznesmenów pod kątem NLP, tym metoda wydaje się bardziej wiarygodna.

Okazuje się jednak, że za programowaniem neurolingwistycznym nie stoją żadne naukowe dowody skuteczności. Ponieważ nie potwierdzono jej badaniami, środowiska akademickie i medyczne uznały NLP za metodę nienaukową. To jednak nie stoi na przeszkodzie, aby propagować neurolingwistyczne programowanie. Jak zresztą podkreślał sam Richard Bandler, NLP to sztuka, a nie nauka, wobec czego jej testowanie naukowe jest niemożliwe.

NLP wykorzystuje różne techniki wpływające na odbiór otoczenia. Należą do nich między innymi:

• switch pattern – metoda opierająca się na skojarzeniach, wyobrażeniu sobie siebie podczas zachowania, które chciałoby się wyeliminować oraz zastąpieniu go w myślach pożądanym obrazem własnej osoby;
• trans – łagodniejsza forma hipnozy;
• przeramowanie – zmiana kontekstu wypowiedzi, która nie zmieniając jej logicznej treści, zmienia wypływające z niej wnioski.

Według twórców, NLP jest stanem świadomości i zespołem umiejętności, które pozwalają na budowanie własnej motywacji, wpływanie na własne procesy emocjonalne i myślowe oraz wywieranie wpływu na innych. Pozwala usuwać ograniczenia stojące na drodze do sukcesu i osiągać satysfakcję we wszystkich dziedzinach życia.

Jednym słowem, NLP jest zestawem technik, które mają praktyczne zastosowanie w codziennym życiu i umożliwiają ludziom zmienianie tego, co i jak chcą zrobić. NLP jest ciekawe. Tego nie można mu zarzucić. Proponuje interesujące, szybkie i stosunkowo proste sposoby na zmianę tego, na co klasyczna psychoterapia – oparta na osiągnięciu wglądu – potrzebuje znacznie więcej czasu i wysiłku. Jednak w przypadku NLP należałoby się zastanowić, czy zmiana ta – po pierwsze, jest trwała i po drugie, czy jest prawdziwa.

3. Na co należy uważać, wybierając trening NLP?

NLP zarzuca się nieetyczność. Zakłada bowiem, że żadne zachowanie nie ma obiektywnego znaczenia, istnieją tylko znaczenia nadawane mu przez każdego z nas. Zgodnie z tą zasadą nie ma błędów, ale są doświadczenia. Każde przewinienie można łatwo wytłumaczyć i usprawiedliwić, ponieważ wszystko, co nas spotyka, jest cennym doświadczeniem, a czegokolwiek by się nie zrobiło, jest to dobre – najważniejsza jest skuteczność. W zasadzie założenie bardzo pragmatyczne i przyjemne, ale…

Skoro nie da się popełnić błędu, bo nie ma błędów, są tylko doświadczenia i jeżeli każda komunikacja jest wywieraniem wpływu, a każdy wpływ jest manipulacją, to wobec tego wszystkie chwyty są dozwolone.

Dzięki NLP skutecznie się odkochasz, jeszcze skuteczniej zainteresujesz sobą inną osobę, a w ciągu 5 minut trwale pozbędziesz się poczucia winy.

NLP jest techniką, która skutecznie wypiera ze świadomości nieprzyjemne zdarzenia. Dzięki temu człowiek może uwierzyć w swoją sprawczość i kształtować przyszłość tak, jakby chciał, aby wyglądała. W rzeczywistości jednak przyczyna jakiegoś zachowania z przeszłości może być dużo głębsza i poważniejsza, a wypieranie jej neurotycznych objawów to jedynie maskowanie wewnętrznego konfliktu. Zagłaskanie problemu teraz, może spowodować jego pojawienie się w przyszłości ze zdwojoną siłą.

Jest to technika niebezpieczna z wielu względów. Po pierwsze, nie jest poparta żadnymi badaniami naukowymi, po drugie, zmienia sposób postrzegania otaczającego świata i wzmacnia potrzebę doszukiwania się „drugiego dna” w zachowaniach i wypowiedziach innych ludzi. Po trzecie, traktuje wszystko jako względne. W końcu wszystko jest manipulacją. Zaczynasz zdanie od NIE – to znaczy, że myślisz odwrotnie. Nawet jeśli sam tego nie wiesz...

Decydując się na szkolenie NLP, należy wziąć pod uwagę, że jest to technika niezwykle krytykowana. Zarzuca się jej nawet ocieranie o New Age. Osoby zafascynowane NLP potrafią wydobywać ukryte znaczenie ze zdań, które mogą być całkiem neutralne. Takie naleciałości mogą negatywnie wpłynąć na komunikację z innymi, koncentrując się przede wszystkim na wpływie – własnym i innych osób.